Rik Ruigrok rolde het vak in via de meubelfabriek van zijn schoonvader, die eetkamertafels maakte voor grote Brabantse bedrijven als Piet Klerkx en Goossens. “Allemaal eerstekeus hout, bovenop een laagje tweede keus hout geplakt. Rechthoekige, ronde of ovale tafels, bruin of blank. Meer viel er niet te kiezen. Ik had helemaal geen zin om in dat bedrijf te stappen, maar werd er gaandeweg ingezogen. Toen ik het overnam, heb ik subiet het roer omgegooid, alle contracten ‘on hold’ gezet en besloten om het anders te gaan doen.”
Precies op die eerste dag kwam een nieuwe klant binnen. Hij zocht een tafel met alles wat God verboden had in de meubelindustrie: grote noesten, spint, wormgaatjes, kleurverschillen. “We maakten een model van sloophout en het was precies wat hij zocht. Maar dan 20 meter lang. Het werd onze eerste grote opdracht: de ‘VNU-tafel’ voor de Verenigde Nederlandse Uitgevers. Iemand nam het model mee naar een meubelbeurs in Duitsland, waar het prompt werd gekocht door Claudia Schiffer. Toen ontplofte hier de boel en waren we in business. Piet Klerkx wilde onze tafel van afvalhout wel in de showroom zetten. In het eerste weekend werden er 100 verkocht. En in de twee weken daarna nog een hele container. Dus kwam de vraag: ‘doe nog maar zes containers’.”
Krom en scheuren
Het ging echter niet allemaal van een leien dakje. “Na een paar weken kregen we alle geleverde tafels terug voor reparatie, omdat alle losse houtjes uit elkaar vielen. De lijm bleek ver over de datum te zijn. En het hout trok krom en scheurde, doordat we hard en zacht, dik en dun hout op elkaar plakten.” Het hele concept stond daarmee op losse schroeven, tot Ruigrok besefte dat tijd de cruciale factor was. “We moeten de tijd nemen zodat het product kan stabiliseren. Als er bij ons in de fabriek huis een paneel kromtrekt, schuren we het af, vullen we de scheuren op en lakken we het opnieuw af. Na een jaar ontstaat een heel stabiel product.”
Dat is een ongehoord lange productietijd voor de moderne meubelindustrie, die steeds sneller en goedkoper is gaan fabriceren. Door wél de tijd te nemen voor de productie, kan Herso nu garanderen dat zijn tafels het antiek van de toekomst worden. Datzelfde geldt voor de prachtige vloeren die Herso inmiddels produceert van resthout. En de concurrentie? Die is al lang afgehaakt.
Gratis hout
De productiekosten zijn dus hoog vanwege de arbeidsintensieve productie. De grondstoffen komen echter van de sloop en uit restpartijen en kosten niks. “Er wordt in de verwerkende industrie zo veel hout weggegooid, daar word je gewoon droevig van. De meeste van onze leveranciers komen hier ook pas nadat ze er door hun personeel, klanten of aandeelhouders op zijn gewezen dat ze erg veel weggooien. Dat kan écht niet meer in deze tijd. Ik geef ze daarvoor een schop onder hun kont, neem hun product af maar weiger mee te werken aan greenwashing. Ondernemers die resthout aanleveren, moeten echt willen verbeteren en bereid zijn om een langdurige samenwerking aan te gaan.”
Is het idealisme? “Als ik eerlijk ben wel. Tegen de draad in. De Nederlandse meubelindustrie heeft de afgelopen 50 jaar de race naar beneden ingezet. Alles is verslechterd, van massief hout naar goedkoop hout met fineer, naar spaanplaat en eierkarton met hardboard en een laagje polyester. Uiteindelijk blijft alleen maar goedkope shit over. Want de grondstoffen en de arbeid worden te duur en er moet toch winst worden gemaakt.”
Flinke kostenposten voor Herso zijn overigens ook de formaldehydevrije lijm (42% biobased) en de lakken. “Die zijn lastig te verduurzamen. Ik gebruik tientallen houtsoorten in een enkel blad, waardoor ik soms tot zes keer moet lakken voor een goed resultaat. Momenteel experimenteren we met 55% biobased lak. Die is twee keer zo duur en ik heb er drie keer meer werk aan. En dan nog is het niet koffieproof. Binnenkort stuur ik een brief aan mijn klanten waarin ik een prijsverhoging van 100 procent aankondig als ze toch nog de traditionele lak op aardoliebasis willen. De meerprijs voor de nieuwe lak betaal ik uit eigen zak. Ik heb geen excuus, ik moet het namelijk mijn dochter kunnen uitleggen. Die heb ik op haar zestiende benoemd tot Environmental Executive Officer (EEO) en zij houdt de boel scherp in de gaten. Ik vind dat je als ondernemer de ruggengraat moet hebben om zoiets te doen; je moet aan de volgende generatie kunnen uitleggen wat je doet en waarom!”
Kijk voor meer informatie op biobasedinkopen.nl
