Het werkt echter averechts als het de goede ontwikkelingen tegenhoudt. Vooruitgang vereist creativiteit, ondernemende activiteiten en risico lopen. Ik zie de laatste jaren steeds meer enthousiaste mensen en bedrijven die innovatieve biobased oplossingen bedenken, die soms ook echt radicaal vernieuwend durven te zijn. Zij voegen iets toe aan de wereld, dat nog niet bestaat, waar een behoefte mee wordt bediend. In het geval van de biobased economy levert dat in potentie ook duurzaamheidswinst op.
Als je een werkbaar productieproces of nieuw biobased product hebt ontwikkeld, kost het veel tijd om er geld mee te verdienen. Daar moet je heel veel (doorzettings)vermogen en geduld voor hebben. De omgeving werkt zelden mee, banken verstrekken nu nauwelijks krediet, bestaande belangen werken tegen, stakeholders zijn ongeduldig of argwanend. Het moet sneller, veel sneller.
Ik denk dat veel van de traagheid ook komt door een gegroeide publieke risico-aversie. Wat mij betreft is ‘risico-educatie’ daarom op school en in het publieke domein heel hard nodig. Met onze hoog technologische samenleving moeten we naar een nieuwe consensus en een breed gedragen/ervaren gevoel over wat aanvaardbare risico’s zijn. Waardoor incidenten echt incidenten blijven en Ministers niet meer hals over kop naar de Kamer worden geroepen voor die éne afwijking, met de gevraagde remedie: maatregelen en extra bureaucratie. Gek genoeg heeft die extra bureaucratie het neveneffect dat vergunningen voor nieuwe biobased zaken niet snel worden verstrekt omdat ze nieuw zijn en er geen voorschriften voor zijn.
Als het goed is, gaan er altijd een paar dingen fout. Zonder risico geen vernieuwing, innovatie en geen duurzame welvaartsgroei. Risico’s zijn onontkoombaar, niet vanuit nalatigheid en opzet, maar wel als het zich openbaart bij verantwoord gedrag. Als we onze welvaart, milieu, economie en gezondheid weer een boost willen geven, kan de biobased economy zeer zeker helpen. Laten we het klimaat scheppen, een cultuur ontwikkelen, waarbij verantwoordelijke mensen, ook in bestaande organisaties, weer massaal durven te ondernemen, vernieuwen, pionieren. Dan komt het helemaal goed met Nederland.
