In toenemende mate zullen agrariërs en chemici samen succesvol gaan bouwen aan geïntegreerde productiesystemen, die de transitie naar een volledige biobased society mogelijk maken. Alles wat we nodig hebben, zal afkomstig zijn van natuurlijke bronnen en na verloop van tijd weer verworden tot grondstof voor nieuwe cycli. Deze cyclische economie van de toekomst is gebaseerd op toepassing van innovatie en technologie.
Wat is dan toch de reden dat primaire producenten niet echt staan te juichen bij al deze plannen? Voor zover mij bekend, komen er niet ontstellend veel succesverhalen vanuit het groene mkb. Uiteraard zijn er wel (vaak gesubsidieerde) voorbeelden, maar die kennen we inmiddels al een tijdje: energie uit vergisting, grasraffinage, één producent van biokleurstoffen, hét succes van de PEF-fles en een aantal (rendabele?) initiatieven met algen, kroos en wier.
Prachtig allemaal, maar leveren deze initiatieven de nieuwe welvaart voor agrarisch Nederland of zijn er toch meer in deze sector die het bijltje erbij neergooien, de grond verkopen en een ander beroep kiezen? Ik ben op zoek naar de onvermoede combinaties die aantonen dat agro en chemie elkaar gevonden hebben, waardoor welvaart en banen gecreëerd worden.
Zou het zo kunnen zijn dat we onze agrariërs vooral beschouwen als producenten van goedkope grondstoffen en niet meer dan dat? Misschien ligt hier de sleutel voor het werkelijk initiëren van een stille maar succesvolle revolutie: laat agrariërs meedoen met innoveren en een aandeel verwerven in het proces van waardetoevoeging. Onvermoede combi’s ontstaan niet vanuit vooraf bekende, uit te werken plannen, maar vanuit wederzijds vertrouwen, passie (‘chemie!’) en creativiteit. Willen we naar meerwaarde per eenheid van oppervlakte, omdat grond de basis wordt voor álle toekomstige economie, dan willen agrarische ondernemers daar in een vroeg stadium ook bij betrokken zijn en als volwaardige deelnemers meeprofiteren van de revenuen waarvoor ze zelf hebben gewerkt.
