Mijn motto is: we moeten van eigendom naar eigenslim. Het laatste betekent dat consumenten niet de eigenaar worden van een wasmachine, maar dat deze in bruikleen wordt gegeven door de producent. Consumenten betalen dus niet voor het materiaal, de product value, maar voor het gebruik, bijvoorbeeld het aantal wasbeurten. Als de consument besluit om van wasmachine te wisselen, neemt de producent het apparaat terug. Vervolgens kijkt hij hoe hij de machine het beste kan hergebruiken. Wellicht kan deze, na het vervangen van enkele onderdelen, weer de markt op.
Nu zult u zeggen: dat gebeurt al. Gebruiksvoorwerpen als auto’s of wasmachines hebben tweede, derde of vierde levens. Dat klopt, maar in dat geval verschuift het eigenaarschap van de ene naar de andere partij tot het product op de afvalberg belandt. In andere woorden, het is een lineair model.
In het circulaire model blijft de grondstoffenstroom in de productieketen, hetgeen actoren in deze keten dwingt om hun producten zo te ontwerpen dat zij de materialen aan het einde van de gebruiksduur terug kunnen winnen en weer gebruiken voor volgende productiecyclus.
Het laatste is ook broodnodig. Nu al is de druk op beschikbare grondstoffen, bijvoorbeeld koper, hoog. Dit leidt weer tot stijgende en hevig volatiele prijsniveaus. Dit grondstoffenreservoir is ook eindig. Vandaar dat grondstoffen het eigendom moeten blijven van producenten en niet worden vernietigd in ‘grondstoffencrematoria’. U zult begrijpen dat ik het overheidsbeleid, dat erop gericht is om grondstoffen om te zetten in energie, een allesbehalve verstandige zet vindt.
Al sinds 2011 is Turntoo bezig met het implementeren van nieuwe businessmodellen die deze grondstofproblemen voorkomen door materialen niet te laten degraderen tot afval. Concrete voorbeelden zijn al voorhanden, zoals het gemeentehuis in het Gelderse Brummen. Ook de grote spelers in duurzame en fast moving consumentengoederen, zoals Philips, Unilever of Renault, kijken in toenemende mate naar concepten die zijn gebaseerd op een circulaire economie.’
