Ik ben in mijn uppie gestart in Breda, met in 2014 een eerste medewerker en een klein labje”, zegt De Laat. “Inmiddels hebben we zestien medewerkers en een community van zo’n 40 man om ons heen, inclusief freelancers, adviseurs en investeerders.”
BioscienZ was aanvankelijk vooral actief in de agrosector. “Denk aan plantenteelt zonder bestrijdingsmiddelen. We ontwikkelden bijvoorbeeld inoculanten die planten weerbaar maakten tegen moeilijk te bestrijden infectieziekten. Op een dag las ik in de krant dat we in Nederland per jaar miljoenen tonnen soja importeren die we aan de varkens geven, waarna wij de varkens opeten. Dat is enorm inefficiënt als je uitrekent hoeveel soja en graan dat kost. Ik stortte mij dus op eigen onderzoek naar het fermentatief omzetten van suikerrijke reststromen uit de agro-industrie naar veevoer.”
De Laat investeerde jarenlang iedere euro die hij verdiende met contractonderzoek in zijn nieuwe project, dat goedkoper en duurzamer veevoer moest opleveren. Hij bouwde zelfs een kleine Tilapia-kwekerij om vis te kweken met zijn product. Technisch lukte dat allemaal prima, maar in Nederland eiwitten kweken uit reststromen bleek toch duurder dan soja importeren uit Zuid-Amerika, of Tilapia uit Vietnam. Toen kwam het gouden idee: “Als je suikeroverschotten of koolhydraatrijke voedingsgewassen direct omzet naar gezonde eiwitten en vezels voor vleesvervangers, proteïne bars of shakes, is het ineens wel commercieel interessant, en nog gezonder ook.” Na een inspirerend gesprek met Niko Koffeman en Jaap Korteweg, oprichters van De Vegetarische Slager, werd de nieuwe koers vastgesteld: de productie van plantaardige eiwitten voor menselijke consumptie.
Eetbare schimmel
De basis van Fermotein wordt gevormd door een eencellige eetbare schimmel die in Europa nog vrij onbekend is voor voedingstoepassingen. De Laat ontwikkelde een (gepatenteerd) procedé om met deze schimmel, waarvan de naam een bedrijfsgeheim is, eiwitten te produceren uit biomassa, via een simpel en robuust fermentatieproces. Fermotein is kleurloos, geurloos en smaakloos, maar: “heel erg gezond, voedzaam en heel duurzaam.”
De gebruikte biomassa bestaat uit koolhydraatrijke en water-efficiënte voedselgewassen, zoals suikerbieten, suikerriet, maïs, aardappelen of cassave. “We kunnen dus vijf niet-allergene gewassen met een relatief eenvoudig proces omzetten in eiwitrijke producten. Dit betekent dat je Fermotein in alle werelddelen lokaal kunt gaan produceren. Zodat je niet hoeft te gaan slepen met al die voedingsmiddelen. Het bespaart enorm veel transportkosten en de daarbij horende CO2-uitstoot. Bovendien levert het een belangrijke bijdrage aan de voedselzekerheid; je kunt méér mensen voeden, zonder afhankelijk te zijn van een Bolsonaro, Trump of Xi, die aan het hoofd staan van de landen met de grootste sojaschuren ter wereld.”
In Nederland ligt het voor de hand om Fermotein te maken uit suikerbieten. “Die worden extreem efficiënt geteeld. Bovendien bevat Fermotein veel meer voedzame aminozuren. Het komt erop neer dat we in vergelijking met soja vier tot vijf keer zo veel voedingswaarde van een hectare halen, bij minder watergebruik. Als je ons ingrediënt op plantaardige basis omrekent naar varkens-equivalenten, halen wij zelfs dertig keer meer varkens van een hectare, dan de intensieve veehouderij die soja en granen gebruikt als veevoer.”
Innovatiesubsidie
Om zijn idee uit te kunnen werken, vroeg De Laat een ‘Small Business Innovation Research’ (SBIR) subsidie aan bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Nadat die werd toegekend voor een haalbaarheidsstudie én werd geselecteerd voor een vervolgsubsidie, was er ineens ook budget voor de verdere ontwikkeling en konden er samples naar potentiële klanten worden gestuurd. Met succes: steeds meer geïnteresseerde bedrijven meldden zich aan en The Protein Brewery is inmiddels toe aan de bouw van een demofabriek, hopelijk ergens in Brabant. Het ontwerp ligt al klaar. Nu de financiering en de goedkeuring nog.
“Het gaat een paar miljoen kosten. Dat is wel heftig. Investeerders vinden het namelijk prachtig om IP en patenten te ontwikkelen, maar fabrieken vinden ze eng. Zeker in deze tijd van corona, waarin iedereen aan het overleven is in plaats van aan het verduurzamen. Toch hebben we inmiddels al zo’n twintig geïnteresseerde bedrijven en financiële instanties gevonden die bereid zijn mee te investeren en/of onze producten willen gaan vermarkten: zowel leveranciers als toekomstige afnemers.”
Het binnenhalen van de noodzakelijke certificeringen van de EFSA (European Food Security Authority) en de Amerikaanse FDA (Food & Drugs Agency) staat ook hoog op de agenda. De Laat is er echter van overtuigd dat de commerciële productie in 2021 van start kan. “Er is veel animo en interesse in ons product. En iedereen ziet dat de manier waarop we nu bezig zijn met dieren niet houdbaar is. We moeten de mensheid op een duurzamere, efficiëntere manier voeden. Fermotein kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren.”
Beeld: The Protein Brewery, Shutterstock
Meer informatie is te vinden op de website van The Protein Brewery.
