De Commissie ziet de bio-economie als essentieel voor Europese welvaart, klimaatdoelen en grondstoffenzekerheid. Met een huidige economische omvang van zo’n €2,7 biljoen en 17,1 miljoen werknemers behoort de Europese bio-economie nu al tot de belangrijkste pijlers van de groene transitie. Maar volgens de Commissie blijft een groot deel van het potentieel onbenut door financieringsgaten, complexe regelgeving en een gebrek aan volwassen afzetmarkten. Daarom kiest de nieuwe strategie voor een combinatie van innovatie, marktstimulering en duurzaam grondstoffenbeheer.
Vier prioriteiten
Het nieuwe raamwerk richt zich op vier hoofdacties:
- Opschaling van innovatie en investeringen – De Commissie erkent dat bio-economiebedrijven kampen met twee “valleys of death”: van demonstratie naar eerste commerciële productie, en van nicheproductie naar industriële schaal. Daarom komt er o.a. een Bioeconomy Investment Deployment Group, meer toegang tot blended finance en een vereenvoudiging van productautorisaties via de geplande Biotech Acts (vanaf 2026).
- Ontwikkeling van lead markets – De EU wil prioriteit geven aan sectoren waar biobased oplossingen snel impact kunnen hebben, waaronder plastics en polymeren, textielvezels, chemicaliën, bouwmaterialen, en meststoffen, biostimulanten en biopesticiden en biobased meststoffen. Voor deze sectoren komen o.a. EU-brede definities, duurzaamheidscritera, standaardisering en mogelijk een verplichting voor biobased content.
- Zorg voor een duurzame en robuuste aanvoer van biomassa-aanvoer – De EU benadrukt dat zij nu al 90% zelfvoorzienend is in biomassa, maar dat duurzame productie en efficiënter gebruik cruciaal blijven. Meer inzet op circulariteit, betere benutting van reststromen, en versterkt monitoring van biomassastromen moeten richting geven aan toekomstige beleidskeuzes.
- Internationale samenwerking – Door strategische partnerschappen en handelsafspraken wil de EU nieuwe markten openen voor Europese biobased technologieën en tegelijk duurzame biomassastromen veiligstellen. De Commissie benadrukt dat alle internationale samenwerking in lijn moet zijn met klimaat-, biodiversiteits- en duurzaamheidsdoelen.
Actieplan loopt tot 2028
De nieuwe Bioeconomie Strategie gaat vergezeld van een uitgebreid actieplan met concrete stappen, zoals:
- lancering van de Bio-based Europe Alliance (BEA) om €10 miljard aan gezamenlijke vraag naar biobased producten te bundelen (2026)
- standaardisatie van biobased bouwmaterialen (vanaf 2026)
- nieuwe regels voor het ecodesign van textiel en meubels (2027–2028)
- rapportage over nationale biomassabeleid en mogelijke marktverstoringen (2027)
- opzet van industriële ‘symbiosevalleys’ (vanaf 2026)
De Commissie zal in 2028 rapporteren over de voortgang.
Reactie industrie
Het Bio-based Industries Consortium (BIC) verwelkomt de nieuwe strategie en de timing ervan. Maar BIC benadrukt dat succes volledig zal afhangen van snelle en ambitieuze uitvoering.
Volgens BIC bevat de strategie een “solide analyse” van de barrières die investeringen en marktgroei belemmeren, met name de twee valleys of death die het opschalen van innovatieve biobased technologieën chronisch vertragen. De organisatie juicht dan ook toe dat de Commissie inzet op een actieplan met duidelijke tijdlijnen.
Toch vindt BIC dat sommige voorgestelde maatregelen onvoldoende ver gaan—vooral als het gaat om het creëren van lead markets en het ondersteunen van de sprong van demonstratie naar grootschalige productie. Hoewel de nieuwe strategie doelstellingen voor biobased plastics en polymeren introduceert, zijn bredere marktprikkels volgens BIC noodzakelijk voor een echte doorbraak.
Ook de toegang tot duurzame biomassa wordt door BIC expliciet benadrukt. Er is volgens de organisatie “duidelijk bewijs dat de EU voldoende biomassa heeft” om autonomie en concurrentiekracht te versterken, inclusief duurzame inzet van eerste-generatie biomassa voor niet-voedseltoepassingen. Europa moet daarom zorgen voor toegang tot alle vormen van duurzaam geproduceerde biomassa.
BIC-directeur Dirk Carrez roept de Commissie op om nu vooral door te pakken en benadrukt dat de industrie klaar staat om ondersteuning te bieden bij de implementatie: “Time is money. We moeten deze strategie snel vertalen naar concrete, gedurfde en ambitieuze maatregelen die de marktvraag naar biogebaseerde producten stimuleren en de toegang tot financiering voor innovatieve investeringen verbeteren.”
Zie de website van de Europese Commissie voor meer informatie.
Beeld: Ugis Riba/Shutterstock
