Lees verder
Het leeuwendeel van de publieke onderzoeksfinanciering in Europa gaat vandaag naar fundamenteel en basisonderzoek, dus naar projecten die nog ver van de markt staan. Waarom?
Wim Soetaert

Wel, de overheid gelooft dat het risico afneemt naarmate de marktintroductie dichterbij komt. Concreet betekent dit dat fundamenteel onderzoek in Europa 100 procent publiek gefinancierd kan worden. Naarmate het onderzoek praktischer wordt, daalt dit financieringspercentage gestaag: demonstratieprojecten hebben een plafond van maximaal 35 procent financiering. En dat terwijl het (financiële) risico juist sterk toeneemt naarmate de markt dichterbij komt.

Dit komt vooral omdat opschalings- en demonstratie-onderzoek zo duur is, terwijl er nog steeds geen garantie op slagen is. Je kunt het bedrijven dan ook niet kwalijk nemen dat ze hun demonstratieprojecten laten uitvoeren in landen waar de overheid soms tot 80 procent van de kosten voor zijn rekening neemt. Er zijn genoeg voorbeelden van technologie die in Europa ontwikkeld werd, maar waar de eerste demonstratiefabriek in de VS of Azië werd gebouwd. Jammer, want die productie komt niet meer terug naar Europa.

Op het vlak van Industriële Biotechnologie is Europa nog een koploper, het heeft zowel de kennis als de industrie in huis om het verschil te maken. Industriële biotechnologie werd in 2009 dan ook aangeduid als één van de zes sleuteltechnologiën* voor Europa. Maar onze voorsprong slinkt zienderogen en dit heeft veel te maken met het gebrek aan financieringsmogelijkheden voor demonstratieprojecten.

Het valoriseren van het wetenschappelijk onderzoek in Europa moet beter. Recent zien we een aantal positieve ontwikkelingen. Bedrijven hebben genoeg van de afwachtende houding van Europa en nemen zelf het heft in handen! Het Biobased Industries Initiative zal samen met Europa 3,8 miljard euro investeren in innovatie. Hierbij zal veel aandacht gaan naar piloot- en demonstatieprojecten. Dat is een stap in de goede richting, maar de weg is nog lang. Structureel is de financiering van demonstratieprojecten nog altijd problematisch. En dat is best frustrerend voor de Bio Base Europe Pilot Plant, ook al is die door de Europese Commissie uitgeroepen tot schoolvoorbeeld van een pilot plant voor industriële biotechnologie.

* Europa definieerde in 2009 zes sleuteltechnologiën (Key Enabling Technologies, KETs): Industriële Biotechnologie, Nanotechnologie, Nano- en Microelectronica, Fotonica, Geavanceerde Materialen en Geanvanceerde Productiemethodes. Deze technologiën moeten rechtstreeks of onrechtstreeks de Europese economie stimuleren en jobs creëren en er dus voor zorgen dat bepaalde maakindustriën niet definitief verhuizen naar andere continenten.