Dat zal het ook blijven, als het aan directeur Hendrik van der Ploeg ligt. “Hier werken 2.500 mensen direct bij de bedrijven op het park. Bijna eenzelfde aantal werkt bij bedrijven in de regio die afnemers hebben op GPE: van de bloemist en de bakker tot installateurs en bouwbedrijven. Die werkgelegenheid willen we graag in Zuid-Oost Drenthe behouden.”
Daarom zet GPE alles op alles om ervoor te zorgen dat bedrijven tevreden zijn en blijven investeren in hun vestiging op GPE. Het is een van de redenen waarom er al 25 jaar geleden is begonnen met aandacht voor het betaalbaar houden van energie, te beginnen met energie-efficiency. Energie is inmiddels namelijk één van de grootste kostenposten voor een industriële onderneming.
Van der Ploeg, die zelf specialist is in de hoogspanningstechniek, neemt graag het voortouw in de ‘energierevolutie’, zoals hij dat noemt. “We streven naar een dusdanig goede dienstverlening op alle vlakken aan de bedrijven op dit park, dat zij elke geïnvesteerde euro aan uitbreiding en vernieuwing op dit park uitgeven.” Daarvoor is het ook nodig dat de op het park gevestigde bedrijven kunnen voorsorteren op de energievoorziening van de toekomst. Elektriciteit en waterstof worden steeds belangrijker. Maar daar komt nog een stap vóór: efficiënter gebruik levert direct voordeel op.
Efficiency
Sinds het begin van haar ontstaan heeft het park ‘stadswarmte’ om restwarmte nuttig in te zetten voor verwarmingstoepassingen. In de jaren negentig was GPE (toen nog onder de naam Emmtec Services) een van de eersten in Nederland die een energie-management systeem installeerde. De informatie daaruit werd aan bedrijven beschikbaar gesteld en zo kregen bedrijven inzicht in hun verbruik en konden ze energie besparen.
Een forse besparing leverde daarbij het hergebruik van retour-condensaat (warm water, restproduct van stoom) op. Daardoor is het totale aardgasgebruik, net als 25 jaar geleden, zo’n 100 miljoen m3 per jaar, terwijl de productie met een factor 4 of 5 is gestegen. Van der Ploeg: “De CO2-emissies per ton product van bedrijven op GPE zijn dus ook met een factor 4 of 5 gedaald!”
Stroomnet
Een tweede lijn van verduurzaming is elektrificatie. GPE bezit twee warmtekrachtcentrales (WKC’s) van elk 30MW. De afgelopen 15 jaar is het stroomnet telkens op de nieuwste stand van de techniek gebracht met nieuwe hoogspanningsstations, nieuwe transformatoren en nieuwe kabels en beveiligingssystemen om ervoor te zorgen dat bedrijven nooit zonder stroom komen te zitten. Inmiddels is er een indrukwekkende (ondergrondse) infrastructuur aangelegd, allemaal om de bedrijven maximale flexibiliteit te bieden in hun elektriciteitsgebruik. Met een gemiddeld verbruik van 30MW is de maximale aansluitcapaciteit van 2x90MW nog lang niet ‘vol.’ Bedrijven die willen elektrificeren, hebben daarvoor dan ook volop de ruimte.
Binnen de totale energievoorziening op het park is elektriciteit echter verantwoordelijk voor slechts zo’n 30%. De rest bestaat uit thermische energie, momenteel opgewekt met aardgas. Dat is wat lastiger te vergroenen, maar het kan wel. Tjisse Noordhuis, manager Parkservices: “Wij hebben als GPE voorgesorteerd op waterstof. We nemen deel aan het GZI next consortium, dat is gevormd op initiatief van de NAM, om een alternatief te ontwikkelen voor de gasontzwavelingsinstallatie in Emmen die buiten gebruik is geraakt.”
De GZI wordt samen met diverse partners doorontwikkeld tot een multifunctionele energiehub. Zo is er is een zonnepark gebouwd en komen er zowel een biogasfabriek als een waterstoffabriek op het terrein. “Wij hebben ons in de werkgroep waterstof genesteld,” zegt Noordhuis. “Als consortium werken we aan een elektrolyser en een waterstofleiding tussen de GZI-locatie en ons industriepark, 4 kilometer verderop. Die leggen we tegelijk aan met een hoogcalorische gasleiding, want vanaf 2022 mogen we geen Gronings gas meer gebruiken.”
De waterstoffabriek is dan nog niet klaar, maar de branders van de gasturbines op GPE zijn alvast vervangen door types die geschikt zijn voor het bijmengen van maximaal een vijfde waterstof. “Daarnaast werken we mee aan de ontwikkeling van een nieuw type brander die straks op 100% waterstof zal werken. Die is rond 2025 klaar, ruim op tijd voor de omschakeling. Tot die tijd kunnen we door met aardgas, zolang dat beschikbaar en betaalbaar is.”
Op één paard wedden is er niet bij. Daarom heeft GPE eind vorig jaar ook fors geïnvesteerd in groene stroom. Er zijn 21.000 zonnepanelen op de daken van de bedrijfspanden gelegd; een investering van zo’n € 6 miljoen.
Warmtepomp
In de tussentijd houden zowel Noordhuis als Van der Ploeg de ontwikkelingen scherp in de gaten. “Zodra er een betrouwbare warmtepomp is waarmee we water van 30 graden Celsius kunnen omzetten naar stoom van 180 graden, zijn wij de eersten die hem kopen. Want er zijn op dit park heel wat koeltorens die water van een graad of 30 tegen de buitenlucht afkoelen. Als je kans ziet dat water in te zamelen en er weer stoom van te maken, kun je een enorme efficiency-slag maken.”
Door op deze manier na te denken over energie en de bedrijven op GPE daarvan te laten profiteren, is het mogelijk dat zij voordeliger uit zijn dan op een andere locatie. En dat is het doel.
De huidige wetgeving en de rol die speculanten spelen zijn daarbij helaas minder productief. Noordhuis: “De markten van energie en CO2 zijn inmiddels het domein geworden van financiële partijen. Zij kopen bijvoorbeeld gas in met als enige doel de prijs op te drijven en het dan weer te verkopen. Het vertroebelt de markt en maakt het voor bedrijven die gas nodig hebben voor hun productieproces onnodig kostbaar. We zouden daar wat aan moeten doen, omdat het contraproductief werkt en de verduurzaming afremt.”
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Chemport Europe
