Erna de Bie, Erna de Bie Design
Ontwerpt onder meer kasten, lampen,kunstobjecten, gebruiksvoorwerpen.
Wat versta je onder biobased design?
‘Biobased design betrek ik vooral op het gebruik van materialen, waarbij ik drie opties heb: gerecycled materiaal, reststromen/bijproducten en producten als bamboe en andere ‘onkruiden’. Biomimicri, het nabootsen van designprincipes in de natuur, zie ik meer als een techniek, hoewel het kan schelen in bijvoorbeeld materiaalgebruik en dat je daarmee potentieel afval vermindert.’
Waarom werk je met biobased materialen?
‘Experimenteren met nieuwe materialen is altijd interessant, nieuw materiaal geeft inspiratie voor nieuw werk. Tot voor kort werkte ik niet uitdrukkelijk ‘biobased’. Een aantal projecten vroegen er nadrukkelijk om, zoals dit huidige project Biobased Design XPO, waarbij je kon werken met biobased materialen naar keuze.’
Met welke biobased materialen werk je nu?
‘Ik heb net gewerkt met karton en kneedbaar plastic en eerder met biobased plastic voor de 3d-printer, bamboe en gerecycled hout. Karton bestaat natuurlijk al langer, maar anders kijken naar materiaal is ook vooruitgang. Juist het alledaagse karakter van karton daagde mij uit om er iets duurzaams mee te maken. Ook het feit dat ik het met een lasersnijder makkelijker kan bewerken, speelt mee bij mijn vernieuwde waardering voor het materiaal.’
Welke objecten?
‘Ik heb nu van karton een bijzettafel en een lamp gemaakt en van het kneedbare plastic een bloempot met luchtwortelprotheses. Dit laatste om uit te beelden hoe de luchtwortel zoekt naar nieuwe gronden buiten zijn pot. Het verbeeldt de zoektocht van biobased materialen naar nieuwe toepassingen.’
Voor welke uitdagingen word je gesteld in het design?
‘Je moet uitzoeken hoe je het materiaal kan verwerken, wat de grenzen en mogelijkheden ervan zijn. Hoe houdbaar is het en kan je erop rekenen dat de materiaaleigenschappen stabiel zijn? Hoe combineer of verbind je het met andere materialen?’
Ward Huting, Huting & De Hoop
Vormgever van meubilair
Wat betekent biobased design voor jou?
‘Het werken met materialen die, in cradletocradletermen, weer teruggaan in de biosfeer. De meeste producten in onze interieurs blijven in de technosfeer. Daarmee bedoel ik dat deze nog wel tweede of derde levens kunnen hebben, maar uiteindelijk op de stort belanden. Neem HPL (high pressure laminate), een laminaat dat niet biodegradeerbaar is. Ik heb wel begrepen dat momenteel onderzoek plaatsvindt naar biobased laminaten. Vanzelfsprekend moeten deze materialen wel een voldoende halen op gebied van krasvastheid, om maar een parameter te noemen.’
Zie je biomimicri als een onderdeel van biobased design?
‘Niet per se. Je kunt biomimicri ook inzetten bij niet-biobased design. Vanzelfsprekend kijken we wel naar natuurlijke vormen die we integreren in ons design. Zo heb je de gulden snede, een bepaalde verhouding – a : b = (a + b) : a – die onder meer in bloembladeren en zaden voorkomt. Deze verhouding biedt zowel esthetisch als qua structuur, bijvoorbeeld toegepast in een boog, voordelen ten opzichte van andere verhoudingen.’
Waarom werk je onder meer met biobased materialen?
‘Natuurlijke materialen hebben altijd mijn interesse gehad. Dat is alleen maar sterker geworden met de opkomst van cradletocradle. Een bijkomend voordeel schuilt in de bewerking. Je kunt met een laser alle natuurlijke materialen op maat snijden. Dat lukt je niet met metalen. Doordat er geen frictie op het materiaal komt, kun je de vormen dicht tegen elkaar uitsnijden op een plaat. Daardoor kun je ook efficiënter gebruik maken van de grondstoffen.’
En de markt?
‘Het loopt niet storm. Overheid en bedrijfsleven sturen puur op prijs, of het nu biobased is of niet, daar letten inkopers niet op. Wel is er een bescheiden vraag van particulieren die specifiek vragen naar biobased producten. Het idee van ‘eerlijke’ materialen appelleert aan een selecte groep van consumenten. Zij zijn ook bereid om daar een meerprijs voor te betalen.’
Josse Veen, Bij Josse
Ontwerpt lampen, tassen
Josse, wat trekt je aan in biobased design?
‘Het is materiaal dat je in principe kunt hergebruiken. Niet alleen in een tweede of derde leven, maar je kunt het materiaal weer opwaarderen. Zelf maak ik gebruik van PLA op basis van melkzuur. Ik maak op basis van dit materiaal de panelen in mijn lampen.’
Deze materiaalkeuze bevalt goed?
‘Zeker, PLA geeft geen krimp en is relatief makkelijk te bewerken. Ik gebruik in de panelen van de lamp reliëfprints die je pas ziet als je de lamp aandoet. Als de lamp uit is, zie je alleen abstracte vormen. Wel merk ik dat de kwaliteit wisselend is. Ik denk dat ik hetzelfde product bestel, maar dan zijn er toch afwijkingen, bijvoorbeeld op gebied van transparantie. Ook een punt van verbetering is het smeltpunt dat voor 3D-printen niet optimaal is.’
En de klanten?
‘Zij waarderen het enorm als ze weten dat je over de grondstof en de afkomst hebt nagedacht. Hierdoor krijgt het ontwerp meer sympathie heb ik het idee.’
