Dat zegt Hans Stegeman, hoofd research en investment strategy bij Triodos Investment Management en docent op CMweb, de website voor financieel professionals. Stegeman wijst op beddenfabrikant Auping, die met succes overschakelde. ‘Er is nu geen voorraad meer, ze produceren alleen op bestelling. Hierdoor is geen voorraadfinanciering meer nodig en er is geen verspilling.’
Risico’s delen
Materiaalwinst is echter niet de enige doelstelling. Een circulair businessmodel moet vooral bijdragen aan duurzaamheid op de langere termijn. Dat brengt vanzelf afhankelijkheid van meerdere bedrijven in de keten met zich mee, bijvoorbeeld als het restproduct van het ene bedrijf de grondstof is voor een ander bedrijf. Volgens Stegeman gaat het daar vaak mis: ‘Samenwerken betekent toegevoegde waarde delen, winst delen, samen investeringen doen. Maar ook risico’s delen, verantwoordelijkheid delen en vertrouwen hebben in elkaar.’
Daar is het hedendaagse economische systeem niet op ingericht. ‘Samenwerken op de lange termijn is vrij risicovol, ook vanuit financieringsoptiek. Een financier wil ook weten wie de risico’s draagt en wie de winst krijgt.’
Als voorbeeld noemt Stegeman het afvangen van CO2 uit de Rotterdamse haven om de kassen in het Westland te verwarmen. ‘Dat is een win-win. Maar er moet wel een pijpleiding worden aangelegd. Wie gaat dat betalen? En hoe lang is de petrochemische industrie er nog in de huidige vorm?’
Verdienmodellen
Uiteindelijk gaat het ook in een circulair businessmodel gewoon om geld verdienen. Zo kan de restwaarde van een materiaal na het primaire gebruik de productie nu goedkoper maken. Maar dan moet er na de levensduur van het product, soms na tientallen jaren, wél een afnemer zijn.’
Er zijn diverse verdienmodellen te bedenken. Toch ziet Stegeman op dit moment nog geen enkel 100 procent circulair bedrijf. ‘Dat is niet erg, het gaat om de richting. Dit is het moment van ‘pionieren en zien hoe ver we komen’.
Hans Stegeman is één van de docenten in de Collegereeks Circulaire Economie van de Universiteit Utrecht. Hij behandelt onder meer de diverse verdienmodellen en de gevolgen daarvan voor financiering, control, voorraadbeheer, afschrijvingen, etc. Zie de agenda voor meer informatie.
