Is daarmee alles afgedaan? Nee, op de deining van de schier eindeloze oceaan van millennia aan technologische ontwikkelingen vormt ‘biobased economy’ een schuimkop op de golf van het heden.
Wel is intussen duidelijk dat de ontwikkeling naar een biobased economy meer een evolutionistisch dan een revolutionair karakter heeft. De geleidelijke ontwikkelingslijnen die een resultante zijn van een veelheid aan complexe mondiale factoren, zijn voor de één het bewijs dat de ontwikkeling naar een biobased economy niet te stuiten is en voor de ander bewijzen ze juist dat het vooral een praatonderwerp is. Deze lange zin kan ook zakelijker opgevat worden dat er gebrek is aan urgentie, visie, focus, daadkracht, of een combinatie daarvan.
In het verleden gingen dingen sneller, gemakkelijker zou je haast zeggen. Hoe lang duurde het voordat de industriële revolutie gestalte kreeg, of de omslag van kolen naar aardgas, de mechanisatie in de agrofoodsector? Wat is het verschil met het fossiele verleden en het groene morgen?
Ik denk dat biobased economy een evolutionair blijvertje is. Deze biedt perspectief binnen het bredere begrip verduurzaming, de hernieuwde aandacht voor de landbouw, de uitdagingen waarvoor de chemie staat en de kansen voor behoud en groei van banen in de procesindustrie. Het voegt werkelijk iets toe aan de oplossingsrichting voor de grote internationale vraagstukken, waarvoor we met z’n allen geplaatst worden.
Hoe de route daarnaar toeloopt, durft niemand te voorspellen. Ik denk dat het in ieder geval een combinatie zal zijn die veel breder is dan alleen biomassa die voor alles en iedereen ingezet gaat worden. Energie, procesintensivering en logistiek zijn minstens even belangrijk en moeten verbonden worden om de biobased economy in brede zin tot een succes te maken. We moeten zeker ook niet uit het oog verliezen dat er over 35 jaar twee miljard extra monden te voeden zijn, waarvoor 70 procent meer voedselproductie nodig is.
