Dat suikerbieten (of de reststromen daarvan) waardevolle componenten bevatten, denk aan suikers en aminozuren, is geen geheim. Hoe je deze stoffen eruit haalt en ook nog eens op een duurzame en efficiënte manier, is een tweede. Reststromen bevatten meestal meerdere componenten, waardoor veel bewerkingen nodig zijn om ze eruit te halen. Een tijd geleden slaagde Wageningen UR erin om een methode te ontwikkelen waarbij dankzij een anti-oplosmiddel (anti-solvent) minder handelingen nodig zijn om de componenten te isoleren. Door een anti-oplosmiddel toe te voegen aan het mengsel en vervolgens het water weg te vangen, werden de suikers en andere componenten onoplosbaar en kristalliseerden deze.
Het proces is niet alleen energiezuiniger dan veel andere methoden, het kan ook andere voordelen opleveren voor de gebruikers. Gülden Yilmaz, programmamanager bioraffinage bij Wageningen UR Food & Biobased Research: ‘Dankzij het anti-solvent is het niet nodig om te drogen of centrifugeren, waardoor je er in één stap veel meer uit kunt halen. Het kan ook nog op kleine schaal worden toegepast, waardoor bedrijven die ermee aan de slag willen, niet direct een grote investering hoeven te doen.’
Voorbeelden op labschaal
Inmiddels zijn er meerdere “proofs of concept” die laten zien dat de technologie werkt voor componenten van suikerbieten en verse biomassa, maar Yilmaz kijkt verder. ‘Samen met IPSS gaan we de technologie verder uitrollen om deze ook toe te passen op andere reststromen. Iedere grondstof heeft een andere samenstelling en voor iedere stroom onderzoeken we welke procesvariabelen we kunnen gebruiken.’ Directeur Gerrit Gerritsen van IPSS vult aan: ‘We zijn doorgeslagen in sucrose uit suikerbieten, terwijl er nog zoveel andere grondstoffen uit reststromen mogelijk zijn. Componenten uit black liquor uit papierpulp bijvoorbeeld.’ Als de resultaten van deze en andere labtesten bekend zijn, wordt begonnen met de bouw van de pilot plant.
Het model voor de installatie ligt al klaar op de tekentafel van ingenieursbureau IPSS. Gerritsen verwacht dat de pilot plant halverwege 2016 functioneel is. ‘Op deze pilot plant kunnen allerhande bedrijven, van leveranciers van reststromen tot partijen in de chemische industrie producten ontwikkelen en testen, eventueel met de eigen reststromen. En omdat de installatie mobiel is, kan het zelfs op het eigen fabrieksterrein c.q. erf.’ Ook in het buitenland is al interesse getoond in de technologie, bijvoorbeeld bij industriële bedrijven in de suiker producerende en verwerkende industrie in Duitsland, Zwitserland, Nigeria en bij telers van suikerhoudende gewassen in Portugal, Canada en Engeland. Het maximale volume van de andere grondstoffen moet nog blijken, maar in het geval van suikerbieten kan een kleine proeffabriek in vijftien weken (het normale bietenseizoen) 300 hectare verwerken.
