BISC-E, voluit de Bio-based Innovation Student Challenge Europe, ontstond in 2018 in Nederland en is dankzij de betrokkenheid van BIC sinds 2019 een internationale competitie, die openstaat voor studenten uit heel Europa. Zij worden uitgedaagd om een innovatief biobased product of dienst te presenteren om bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Dat gebeurt in twee trappen: eerste in nationale competities en vervolgens in een Europese finale.
Leervervanger uit afvalwater
Met de Europese hoofdprijs ging dit jaar het Nederlandse Team WaterSkins van TU Delft aan de haal. Gijs Arnold van dit team: “Vanuit de TU Delft is een grondstof ontwikkeld uit afvalwater: het biopolymeer kaumera. Wij zagen al langer de potentie hiervan als alternatief voor leer.” De plannen belandden echter in de ijskast, tot een studiecoördinator de studenten wees op BISC-E. “Toen zijn we het lab in gegaan en met professoren in gesprek gegaan om de plannen verder uit te werken.”
Het resultaat is een prototype materiaal met veelbelovende eigenschappen en dat bovenal zeer duurzaam kan worden geproduceerd. Het biedt bijvoorbeeld ontwikkelende landen de kans om een verdienmodel te koppelen aan de bouw een waterzuiveringsinstallatie, waardoor de financiering makkelijker is rond te krijgen. Bovendien komen er aan de productie geen zware chemicaliën te pas, zoals in de traditionele leerlooierij.
Gijs is zeer positief over de feedback die hij van BIC-leden kreeg tijdens de voorrondes van de internationale competitie. “Het viel me op dat zij over veel zaken echt veel informatie hadden. Om welk product of proces het ook ging, zij konden scherpe vragen stellen. Het kennisniveau was top. Dat helpt enorm om je pitch aan te scherpen voor de volgende ronde.”
Team WaterSkins gaat nu verder met het uitwerken van het idee tot een commercieel product. “We gaan door, zeker nu het winnen van BISC-E het potentieel van ons idee bevestigt. We zijn momenteel aan het kijken naar kwesties rond het IP en ons aan het oriënteren op de volgende stappen: hoe kunnen we het uitbouwen, verbeteren, vermarkten en welke partners hebben wij daarbij nodig?”
Krooshanddoek
Op de tweede plaats eindigde het Ierse Team PhytoTowel met een idee om vervuild oppervlaktewater te reinigen door het circulair kweken van eendenkroos, een van de snelst groeiende planten ter wereld. Het eiwitrijke eendenkroos werkt als een soort ‘handdoek’: het absorbeert vervuilende stoffen en laat het water schoon achter. Door het kroos te oogsten, is het bovendien bruikbaar als diervoeder of meststof.
Voor het studente Laura Healey, inmiddels werkzaam bij Teagasc kwam de bekroning als een verrassing: “Het was de eerste keer dat er in Ierland een BISC-E competitie werd georganiseerd. Ik had er nog nooit van gehoord, tot de organisatie BiOrbic contact opnam en studenten zocht om mee te doen aan een nationale competitie.”
Door COVID-19 werkten de meeste studenten indertijd in een isolement. BiOrbic kende echter studenten op diverse universiteiten in dezelfde situatie. Online werd een team gevormd. De besprekingen vonden vervolgens ook allemaal via Zoom plaats. “We ontmoetten elkaar pas voor het eerst op de dag van de finale. Ik ben er trots op dat het desondanks zo goed lukte en dat we als team nog de tweede plaats hebben gehaald.”
Tijdens de eerste kennismakingsrondes ontdekten de studenten zwemmen als gemeenschappelijke interesse. “De Ierse stranden zijn herhaaldelijk gesloten voor zwemmers, omdat het water te vies is. Dat is funest voor het imago van onze eilandnatie. Daarom bedachten we een oplossing: een biologische handdoek die het water reinigt en als grondstof dient. Toen de wedstrijd begon hadden we echter geen van allen het idee dat we hier een bedrijf van zouden kunnen maken.”
Dat liep echter anders en de studenten willen PhytoTowel gaan uitbouwen tot een echte onderneming. “Wij willen de technische details verder uitwerken en misschien in contact komen met een incubator om hierbij te helpen. Ook willen wij mogelijke klanten benaderen, zoals bedrijven die melkafval en afvalwater produceren, om er zeker van te zijn dat wij een goed beeld hebben van hun behoeften.”
Al met al vond Laura deelname aan BISC-E een positieve ervaring. “Je hoort zo veel negatieve geluiden over hoe onomkeerbare schade aan het milieu. Het is goed om ook eens te zien dat er zo veel mensen zijn die nadenken over oplossingen. Het is niet allemaal kommer en kwel; we zien veel positiviteit in deze sector. Ik hoop dat we deze goede boodschap ook een keer bij de lezers kunnen brengen.”
Pinda’s van brood
Was BISC-E in het verleden vooral een competitie gericht op universiteiten, dit jaar mochten ook hogescholen deelnemen. Prompt schreven docenten van de Hogeschool Gent (HoGent) in België een aantal chemiestudenten in die in hun tweede leerjaar biobased concepten hadden ontwikkeld in het kader van hun opleiding. “Er werd ons gewoon gezegd: doe maar mee met deze competitie. Retroactief kwamen we erachter dat het een ondernemerswedstrijd was”, zegt Niels Soen, student Biochemie. “We moesten er een economisch haalbaar idee van maken en dat was een uitdaging. Gelukkig is het ons goed bekomen.”
Het vijfkoppige Team Loaf Foam, waarin geen enkele student een business-opleiding had, won de derde prijs in de BISC-E finale met een plan om duurzame verpakkingsmaterialen te maken van oud brood: zogeheten packing peanuts. “Biologisch degradeerbare verpakkingsmaterialen zijn er al wel, maar de meeste fabrikanten zitten aan de andere kant van het kanaal. Packing peanuts worden bovendien conventioneel gemaakt uit maïszetmeel, dus uit een primaire bron. Door oud brood te gebruiken is onze carbon footprint beduidend kleiner. We hebben geen landbouwgrond, mest en bestrijdingsmiddelen nodig. Wij maken op een energie-efficiënte en gemakkelijk manier een volwaardig product van een reststroom, zonder te concurreren met voedsel. En daar is zeker vraag naar.”
Het is circulariteit op zijn best. Wat de aanvoer van grondstoffen betreft, hoeft Loaf Foam zich ook geen zorgen te maken. Alleen al in Vlaanderen wordt jaarlijks 44 miljoen kilo brood weggegooid, wat betekent dat bijna 20 miljoen kilo zetmeel wordt verspild.
Terugkijkend ziet mede-teamlid Marte Vandenbroucke de competitie als een spannende rit in de rollercoaster. “We hebben heel veel bijgeleerd en ik denk dat dit voor al onze teamgenoten geldt. Wij zijn natuurlijk wetenschapstudenten. Qua economie en ondernemen is daar heel veel nieuws bijgekomen. De Belgische finale was een soort ontgroening. Sindsdien zijn we nog enorm gegroeid, dankzij de input van de jury en de coaching en begeleiding vanuit BIC. Dit zorgde ervoor dat we sterker in de Europese finale stonden.”
Loaf Foam werkt intussen volop aan een marktintroductie. Marte: “We hebben hiervoor specifieke apparatuur nodig. Die meteen aankopen is geen optie, dus we vragen Universiteit Gent om assistentie bij het testen.” Niels: “De komende weken gaan wij onze eerste prototypes vervaardigen. Er zijn al verschillende mensen die ons gevraagd hebben of we stalen kunnen uitvoeren. Als we die kunnen leveren, denk ik dat we redelijk snel van start zijn.”
WaterSkins coördineert BISC-E volgend jaar
Het winnende team van de Europese BISC-E finaleronde zal BIC helpen bij de coördinatie van de nationale en Europese finales het jaar daarop. Dit betekent dat WaterSkins in Nederland de Europese coördinator wordt voor BISC-E 2022. BIC bekijkt de mogelijkheden om de Europese eindronde in het thuisland van het winnende team te laten plaatsvinden als dat in een fysiek evenement kan.
Gijs Arnold: “We hopen meer mensen enthousiast te maken voor BISC-E, want meedoen is een waardevolle en leuke ervaring. Bovendien train je jezelf en je team om wetenschappelijke ideeën om te zetten in een business case die interessant kan zijn voor het bedrijfsleven. Ik zou al mijn medestudenten aanraden om mee te doen!”
Kijk op de website van BISC-E voor meer informatie.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met het Bio-based Industries Consortium (BIC).
Beeld bovenaan: Shuttercon/Shutterstock
