SPRONG is een subsidieprogramma dat erop is gericht de positie van praktijkgericht onderzoek van hogescholen te versterken. Op deze manier stelt SPRONG hogescholen in staat om met hun praktijkgerichte onderzoek een significante bijdrage te leveren aan maatschappelijke vraagstukken binnen het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid. Dat gebeurt niet door middel van een eenmalige geldinjectie, maar gedurende een langere periode: acht jaar om precies te zijn, met een tussentijdse evaluatie. In totaal gaat het bij SPRONG om een subsidiebedrag van € 2 miljoen. Van de deelnemende hogescholen wordt verwacht dat zij ook zelf investeren. Dat mag in natura.
Heeres benadrukt dat SPRONG-gelden niet bedoeld zijn om rechtstreeks onderzoek mee te financieren, maar voor de ontwikkeling van sterke onderzoeksgroepen. Daar komen verschillen activiteiten bij kijken, zoals de aanschaf van apparatuur en infrastructuur, het schrijven van aanvragen, bedrijfsbezoeken en het organiseren van netwerkmeetings of congressen. “Allemaal uren die je niet direct op projecten kunt boeken.” Bovendien wil de leeropdracht Biobased Chemie haar onderzoeksgroep uitbreiden.
Agro en energie
De SPRONG-aanvraag die is ingediend door de Hanzehogeschool is gericht op de verduurzaming van de chemie door deze te koppelen aan zowel agro als energie. Fossiele grondstoffen kunnen worden vervangen door biobased alternatieven, bijvoorbeeld uit landbouwgewassen. In dit traject gaat het om de fractionering en modificatie van biomassa (chemisch, fermentatief/enzymatisch of thermochemisch) naar bouwstenen voor de chemische industrie. Dat kunnen zowel drop-ins zijn (groene alternatieven die fossiele chemicaliën naadloos kunnen vervangen) als volledig nieuwe moleculen. Zo wordt er momenteel volop gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw ‘Hanze-monomeer’: furan propionic acid, gemaakt uit bermgras. Hiermee kan de biodegradeerbaarheid van polyesters worden verbeterd.
Verduurzaming betekent in dit geval ook het energiezuiniger, efficiënter en milieuvriendelijker maken van chemische processen. Heeres: “Dat kan bijvoorbeeld door katalytische in plaats van stoichimetrische chemie toe te passen, maar ook door het werken aan slimmere sensoren en digital twins voor procesoptimalisatie.” Ook op dit gebied heeft de Hanzehogeschool expertise in huis, binnen de leeropdracht Sensors & Smart Systems.
De betrokkenheid van de energiesector is verder van belang omdat deze de elektriciteit levert die nodig is voor elektrochemische modificaties van biomassa. Ook produceert de energiesector CO2 en waterstof, die eveneens als grondstof kunnen dienen voor duurzame materialen.
Breed en multidisciplinair
Het werkveld is met andere woorden breed en multidisciplinair. Binnen het SPRONG-consortium wordt dan ook dankbaar gebruik gemaakt van de specialismen van alle partners. Zo heeft de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) veel kennis over syngas, het gebruik van CO2 en waterstof als grondstoffen en polymerisatietechnologie. De Hanzehogeschool is onder meer gespecialiseerd in de ontsluiting en fractionering van agrarische grondstoffen, opschaling van processen en elektrochemische conversie. Zuyd Hogeschool heeft ervaring met verduurzaming en opschaling van chemische processen. NHL Stenden is gespecialiseerd in de polymerisatie en performance van kunststoffen. Alle partners tegelijk zijn verantwoordelijk voor de implementatie van de nieuwe kennis in het onderwijs en het onderzoek naar sociale aspecten van deze transities.
“We willen een goed lopende onderzoekslijn op het gebied van de verduurzaming van de chemie en die verduurzaming beter integreren in onderwijsprogramma’s. Samen met het mbo, NHL Stenden en RUG willen we doorlopende leerlijnen ontwikkelen, minoren toegankelijker maken en meer activiteiten aanbieden op het gebied van life long learning. Daarnaast willen we over vier jaar een professioneel team hebben dat zo efficiënt is met het aanvragen van projecten dat we een succesratio bereiken van meer dan 75%. Daarmee willen we de omzet van projecten met het werkveld verdubbelen in vier jaar en het aantal octrooi-aanvragen en publicaties in wetenschappelijke tijdschriften verhogen. We hebben hoge ambities en die zullen we moeten waarmaken!”
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Hanzehogeschool Groningen.
Beeld bovenaan: Suwit Ngaokaew/Shutterstock
