Johan Alderse Baas (26 jaar) is de oprichter van DutchFiets, een bedrijf waarmee hij zich in 2013 inschreef bij de Kamer van Koophandel. Toen studeerde hij nog werktuigbouwkunde aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle. ‘Tijdens mijn studie liep ik al rond met het idee om een goedkopere en duurzamere fiets te ontwikkelen. Het plan was daarbij om het aantal onderdelen te reduceren en – waar mogelijk – metalen onderdelen te vervangen door kunststof. Door het design en het materiaalgebruik zou de fiets langer mee moeten gaan en minder onderhoud nodig hebben. Kortom, een aantrekkelijke consumentenpropositie.’
Samen met medewerkers van het iLab in Zwolle werkte Alderse Baas gedurende twee jaar aan een prototype dat grotendeels is gebaseerd op PE. Deze kunststof is wel zodanig gemodificeerd dat verkleuring door UV-licht wordt voorkomen en dat het materiaal stevig genoeg is om de bestuurder te dragen. ‘De stabiliteit van de fiets hangt in hoge mate samen met de sterkte/stijfheid van het frame. Het Itera-model van Volvo (zie kader) was bijvoorbeeld veel te instabiel. Ik heb zelf een exemplaar en het lijkt wel of deze van karton is gemaakt.’
Unibody
Dat was en is allesbehalve het geval bij DutchFiets, zo verzekert Johannes. Het frame is geconstrueerd (rotatiegegoten) als een onderdeel, een zogenaamde unibody. Verder zijn de velgen, het zadel en de trappers van kunststof. Het gewicht van de fiets is verhoudingsgewijs laag en vergelijkbaar met een gemiddelde stadsfiets. Daarentegen vangt DutchFiets wel meer wind omdat het frame en de spaken behoorlijk ‘dik’ zijn. ‘We willen de fiets zo slank mogelijk maken. Niet alleen omdat het beter oogt, maar ook omdat dan de zijwindgevoeligheid afneemt.’Â Inmiddels heeft Alderse Baas, in nauwe samenwerking met het iLab, het model en het basismateriaal behoorlijk verfijnd. Daarbij valt op dat het frame is voorzien van profielen waardoor het geheel er veel aerodynamischer uitziet dan de voorgaande modellen. Ook heeft Alderse Baas het binnenwerk aangepast. Aanvankelijk had de DutchFiets een rubberen aandrijfriem, maar deze bleek niet praktisch te zijn. ‘De uitlijning van de riem luistert heel nauw. Ligt deze er niet precies op, dan loopt de riem al snel schuin over de as. Bovendien kunnen we geen versnellingen toepassen met dit systeem.’
Feedback via nulserie
Inmiddels heeft de DutchFiets gewoon een ‘onderhoudsarme’ kettingwielaandrijving en een tweede versnelling. Volgens Alderse Baas is dit systeem ook goed omdat de ketting in een geheel dichte kast zit. Daardoor is vocht en corrossievorming geen issue. Overigens zijn de aanpassingen niet alleen gebaseerd op eigen testen die Alderse Baas heeft uitgevoerd. Ook kreeg hij van de eerste gebruikers meer dan voldoende feedback. Immers, DutchFiets startte in 2015 een crowdfundingactie waarbij particulieren een model konden kopen. Op basis van hun ervaringen kreeg hij waardevolle tips op grond waarvan hij de nulserie aan kon passen. Welke tips waren dat dan zoal? ‘Zaken als piepende lagers, een zadel dat achteraf niet waterafstotend was – wat we eigenlijk wel beoogden – en lichte afwijkingen in de formaten van de onderdelen. Het laatste is natuurlijk iets wat we moeten voorkomen. Met het inzetten van een krimpmatrijs kunnen we vormvaste onderdelen laten produceren.’
Productie uitbesteden
Ten tijde van het interview, medio juni, vinden de testen plaats in Duitsland. Als DutchFiets deze goed doorstaat, krijgt het een CE-normering. Deze is niet per se verplicht, aldus Alderse Baas, maar is wel nodig om eventuele productclaims af te handelen. Met de CE-normering kan Alderse Baas vervolgens de productie gaan regelen. Het plan is om de kunststof onderdelen te laten produceren bij een bedrijf in Heerde. De gangbare onderdelen kunnen worden besteld bij de gebruikelijke leveranciers. Over de assemblage is Alderse Baas er nog niet uit. ‘Het plan is om dit op een sociale werkplaats uit te laten voeren, maar het gaat wel om hoogwaardige productietechniek. We kunnen ons hier geen fouten veroorloven.’
Statiegeld
Met de marktintroductie komt ook de vraag: voor welke doelgroep(en) is de DutchFiets geschikt? Volgens Alderse Baas kostten de fietsen van de eerste serie circa 300 euro. Voor een minder kapitaalkrachtige doelgroep dus. Inmiddels blijkt het bovengenoemde bedrag niet haalbaar. Sterker, om rendabel te zijn, moet een nieuwe DutchFiets het meervoudige van 300 euro opbrengen, waarbij de gebruiker 100 euro statiegeld betaalt die hij weer terugkrijgt na het inleveren van de fiets.
‘Toegegeven, het is geen gering bedrag. Vandaar dat ik mijn pijlen in eerste instantie richt op de B2B-markt, bijvoorbeeld hotels of bedrijven die fietsen inzetten voor hun personeel. Ik ben momenteel in gesprek met een installatiebedrijf. Het concept spreekt hen aan. De fietsen kunnen grotendeels worden gerecycled: als nieuw onderdeel voor de fiets of als een ander kunststof product. Ook de lagere onderhoudskosten zijn een verkoopargument. Uiteindelijk kijken ondernemingen toch naar de bottom line.’
