De ontwikkelingen gaan razendsnel”, zegt Van Eijk. “Er zijn in de chemie al vele bedrijven die zich bezighouden met zowel biomassa als afvalplastic als grondstof. Er is behoefte aan inzicht in nieuwe technologieën, matchmaking en een waardevol netwerk om ketensamenwerkingen te realiseren en kennis en informatie uit te wisselen. Daarom is de CBBD vorig jaar gestart met het Netwerk Chemisch Recyclen. Dit netwerk bestaat uit mkb- en grootbedrijven en het ledenaantal loopt ondertussen op naar bijna 20.”
Chemisch recyclen verbindt de wereld van agrofood en afval met de wereld van chemie. Chemisch recyclen is ook een onderdeel van het project Groene Chemie, Nieuwe Economie (GCNE). Initiatiefnemer en Managing Director Brightsite Arnold Stokking: “We moeten van kortcyclisch (verbranden) naar langcyclisch gebruik van koolstof. Die kans biedt chemische recycling. Daar zijn nieuwe businessmodellen voor nodig en een innovatief ondernemersklimaat, waarin nieuwe bedrijven ontstaan en bestaande bedrijven nieuwe activiteiten ontwikkelen.”
Struikelblok
Heel eenvoudig is dat niet. Zo moet de afvalwetgeving worden aangepast om gerecycled materiaal te kunnen accepteren als nieuwe grondstof. Ook de financiering rond krijgen kan een struikelblok zijn. Chemisch recyclen levert plasticfabrikanten namelijk niet heel veel op. Stokking: “De uitdaging is dus: hoe krijgen we die cyclus rond? Dat krijgen we voor elkaar door samen op te trekken, om nieuwe ketens te vormen en ondernemers een stem te geven in Den Haag en in Europa.” Inmiddels is GCNE betrokken bij twee aanvragen in het Nationaal Groeifonds om financiering te krijgen voor diverse grote projecten rondom groene chemie en materialen.
De Green Chemistry Campus (GCC) is een van de partijen die daar actief bij zijn betrokken. Connie Paasse, directeur van de Campus, wijst op de rol van GCC als business accelerator, waar ondernemers en diverse eigen experts elkaar ondersteunen, maar ook een pilothal en sinds kort ook buitenruimte beschikbaar is voor grotere DEMO-installaties. “Omdat we op de locatie van SABIC werken, hebben we een flinke lap grond ter beschikking waar we buitenplaatsen kunnen inrichten. Die zijn geschikt voor bijvoorbeeld demofabrieken op het gebied van chemische recycling en pyrolyse. We hebben de vergunningen in aanvraag en zijn bezig met de grond bouwklaar te maken met riolering en aansluiting van voorzieningen. Zoals het er nu naar uitziet, kunnen we de tweede helft van dit jaar mee de eerste nieuwe bewoners huisvesten.”
Bedrijven aan het woord
Drie bedrijven die inmiddels zijn aangesloten bij het Netwerk Chemisch Recyclen presenteerden zich tijdens de uitzending. Zoals PVC-producent Inovyn, dat ‘advanced recycling’ als oplossing ziet voor het circulair maken van de productie. Recycling van PVC is volgens Eric Romers (Inovyn Manufacturing Belgium) een uitdaging, omdat het chloor bevat en diverse additieven. Chloor veroorzaakt corrosie in reactoren en een aantal ‘oude’ PVC-additieven is niet meer toegestaan in de EU. Die moeten in een recyclingproces worden verwijderd. “We zijn dus op zoek naar partners om geavanceerde recycling van de grond te krijgen”, aldus Romers.
Vertoro is een bedrijf dat al enige jaren aan de weg timmert met olie, verkregen uit de solvolyse van houtige biomassa. In mei opent Vertoro een TRL-8 demoplant met een capaciteit van 1 kton per jaar op industrieterrein Chemelot in Geleen. CEO Michael Boot: “Wij richten ons in eerste instantie op brandstoffen voor de scheepvaart, want daar kunnen we onze olie snel afzetten, maar we zoeken wel naar diversificatie aan de chemicaliënkant.”
Obbotec ontwikkelt zogeheten ‘hydrocracking’ technologie voor de verwerking van biomassa, al dan niet vervuild met plastics. “Onze feedstock is non-recyclebaar afval met een redelijke calorische waarde, waaruit we hydrocarbons, nafta en gassen uithalen”, zegt Gert Eilander. “We ontwikkelen een fabriek die lokaal kan worden neergezet, een kleine unit zodat je afval kunt verwerken waar het ontstaat.” Momenteel realiseer Obbotec bij Plant One in Rotterdam een unit die op kilogramschaal werkt. “We zijn nu op zoek naar financiering voor een geplande pilot van 1kton/a, dezelfde productiecapaciteit als de uiteindelijk unit gaat krijgen.”
Feedstock
Een uitdaging voor twee van de drie bedrijven is de beschikbaarheid van ‘schone’ feedstock. Inovyn heeft bijvoorbeeld een monostroom van PVC nodig. Vertoro is afhankelijk van hout en wil samenwerken met Staatsbosbeheer.
Arnold Stokking waarschuwt dat recycling van plastics alleen nooit voldoende grondstoffen kan opleveren om in de volledige behoefte van de chemische industrie te voorzien. “De volumes die nodig zijn om aardolie te vervangen zijn enorm: 12 miljoen ton in Zuid-Nederland alleen. Om dat volume te halen moeten we niet alleen naar residuen kijken, maar ook echt naar hoofdstromen, zoals landbouwgewassen en bosbouw voor materialen. Ik ben ervan overtuigd dat het kan zonder dat we daarbij de andere doelen, zoals biodiversiteit en natuur, in de weg zitten.”
De livestream van de bijeenkomst over Chemisch Recyclen is op YouTube terug te kijken. Meer informatie over het Netwerk Chemische Recycling is te vinden op de website van Circular Biobased Delta.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Circular Biobased Delta.
