Daardoor staan veel ondernemers voor de beruchte ‘valley of death’: ze moeten beslissen of ze fors willen investeren om hun innovaties op te schalen naar commercieel niveau, of voor altijd begraven. Over deze ‘gevaarlijke’ stap ging op 12 oktober de eerste Chemport Connect Live van het seizoen: de online talkshow van Chemport Europe. Onder leiding van Jaap Jepma, directeur van communicatiebureau Noordtij spraken Errit Bekkering (NOM, Chemport Europe), Cor Kamminga (Ecoras), Joost Pacques (Pacques Biomaterials) en Marco Rüpp (Bio-based Industries Consortium, BIC) over opschaling en financiering en de rol die het ecosysteem daarin kan spelen.
Commerciële fabriek
Pacques Biomaterials staat op het punt om technologie voor de productie van PHBV (een biologisch afbreekbaar biopolymeer, red.) op te schalen en de markt te betreden. Joost Pacques: “Begin 2022 we met de bouw van een demoplant. Een jaar later gaan we door met een fabriek op commerciële schaal. Dat zijn cruciale stappen die grote investeringen vergen. Als ondernemer wil ik snelheid maken. Maar het gaat niet alleen om ons bedrijf en onze regio. We moeten ook het publiek meekrijgen. Als we ons bedrijf morgen openen, kunnen we overmorgen PHBV maken. Als er geen afnemer voor te vinden is, schieten we daar echter niks mee op.”
“In onze ervaring kan geen enkel land of bedrijf in de biobased economy helemaal alleen werken”, reageert Marco Rüpp. “Daar zijn volledige toeleveringsketens voor nodig, van leveranciers en financiers tot kennisinstellingen, brand owners en overheden. Partnering staat dan ook centraal in de werkwijze van BIC. Wij brengen deze partijen met elkaar in contact over heel Europa.”
Cor Kamminga bevestigt het belang van de vorming van dergelijke netwerken. “Chemical cluster Emmen van Chemport Europe is dan ook lid van BIC en zorgt ervoor dat Emmen is vertegenwoordigd in alle BIC-meetings. Deze connectie is belangrijk voor ons en we zouden dit verder moeten versterken, omdat we hierdoor een directe link hebben met wat er allemaal gebeurt in Brussel.”
Volgens Errit Bekkering is deze samenwerking een essentieel onderdeel van de biobased economie: “We vliegen individuele projecten aan met een gelaagde benadering: op regionaal niveau wordt het plan gesmeed om een fabriek te bouwen, nationaal heb je te maken met ketenpartners en op Europees niveau hebben we te maken met wetgeving en subsidiëring die innovaties stimuleren. En niet onbelangrijk: de inzet van BIC kan zorgen voor een level playing field. Ondernemen in de biobased economie betekent spelen op diverse schaakborden tegelijk.”
Vaart maken
Als het al moet gebeuren, dan nu. De chemische industrie staat namelijk voor een keerpunt om van fossiele grondstoffen af te komen. “We moeten nu de eerste stappen zetten en dan vaart maken”, zegt Kamminga. “Het is belangrijk dat we kunnen laten zien dat er daadwerkelijk fabrieken worden gebouwd om plastic te maken uit biobased en gerecyclede grondstoffen, of CO2. Want de plastic consumptie stijgt nog steeds, wereldwijd.”
“Vanuit het ecosysteem zien we ook daadwerkelijk beweging”, zegt Bekkering. “Nieuwe partijen die het spel binnentreden met nieuwe technologie en die opschalen. Het gebeurt nog lang niet op de schaal van de fossiele industrie, maar het gebeurt. En grote transities beginnen vaak klein.”
Rüpp: “In BIC hebben we een platform voor verschillende partners, maar de implementatie moet altijd op nationale of regionale schaal plaatsvinden. Chemport Europe biedt indrukwekkende mogelijkheden en R&D faciliteiten op het gebied van groene chemie. Maar in andere landen, zoals Polen en Roemenië, zijn wel grote kansen voor de productie van biomassa. Ook daar zitten potentiële partners. En als Paques zijn businessmodel wil repliceren, hebben wij daar als BIC oplossingen voor. We hebben al een database waarin beleid en regelingen op regionaal niveau zijn te raadplegen. We stellen nu ook een database samen van de financieringsmogelijkheden op regionaal niveau, inclusief de bijbehorende contactpersonen.”
Risico’s delen
Hoewel het niet gezond is om een business te bouwen op subsidies, blijkt de versnelling van innovaties zonder subsidies toch nog steeds lastig en haast onmogelijk te zijn. “Subsidies zijn ‘part of the package’ voor de komende jaren”, stelt Bekkering. “Er is namelijk nog geen level playing field en daardoor krijg je bij opschaling te maken met forse risico’s, die financiële partijen niet alleen willen dragen. Ook overheden zullen deze ontwikkelingen moeten ondersteunen. Financiering wordt dan ook vaak door consortia gedragen. Daarbij deel je het risico en kun je fondsen combineren. In NL hebben we bijvoorbeeld Invest-NL, een nationaal fonds dat maatwerk investeringen biedt. Ideaal is het niet, maar het is een puzzel die we samen moeten leggen.”
De eerste uitzending van Chemport Connect Live is nog terug te kijken via YouTube.
De volgende Chemport Connect Live is op 24 november en gaat over de toekomst van chemische polyester recycling, o.a. met Marco Brons (CuRe Technologies), Stephen Short (PETCore Europe) en Henk Pool (European Chemical Industry Council).
