Bij de vorige ronde van de tender Biobest Products, die plaatsvond in 2011, kregen dertien ondernemers gezamenlijk anderhalf miljoen euro subsidie. Een omvangrijk deel van de bedrijven mikte op de ontwikkeling van biogebaseerde verpakkingen. Zo kreeg Biopearls ruimte voor de ontwikkeling van een blisterverpakking voor wijnflessen (zie foto) en AFP Holland subsidie om de productie van biobased films te onderzoeken. ‘Net als in 2013 willen wij met de tender innovatie en werkgelegenheid op het domein van de biobased economy creëren’, duidt Gerard Taat, project- en programmaleider duurzaam innoveren bij de provincie Gelderland.
‘De ontwikkeling naar een biobased economy is een langdurig traject. Innovaties zijn nodig en ondernemers moeten allereerst een goed beeld van de biobased economy hebben voor zij geïnspireerd worden om aan te haken. Dat is een van de redenen waarom wij deze tender herhalen. Het geeft de biobased economy opnieuw een gezicht. De tender past bovendien in de opbouw van het Bio Innovatiecluster Oost-Nederland BIC-ON, dat Gelderland samen met Overijssel en bedrijven ontwikkelt.’
Geen eendagsvliegen
Dat de Gelderse biobased economy zich doorontwikkelt, blijkt volgens Taat uit de inschrijvingen voor de tender. ‘De toename van bedrijvigheid heeft ertoe geleid dat een aantal nieuwe partijen zich gemeld hebben. Bovendien nemen ook bedrijven deel die zich inmiddels met de eindfase van een langdurig innovatietraject bezighouden. Wij merken aan alles dat de biobased economy meer gaat leven. Het is goed om te zien dat het geen eendagsvliegen zijn.’
Taat verwacht dan ook dat de tender opnieuw een succes wordt. ‘Wij zijn content met de tot op heden behaalde resultaten. Er is een grote variatie aan projecten gehonoreerd die tot concrete producten moeten leiden. Wij zijn aan het einde van de tender tevreden als de meerderheid van de bedrijven eind 2015 een concreet en marktrijp eindproduct hebben ontwikkeld. In de tender van 2013 is dat ook gelukt. Velen hebben een vermarktbaar eindproduct ontwikkeld, daar waar sommige bedrijven wel een eindproduct hebben gerealiseerd, maar nog geen markt hebben weten te vinden.’
Vlasvezels in windturbine
Een van de consortia die haar project in de nieuwe tender gehonoreerd zag, staat onder leiding van Jurian Rademaker van Qconcepts Design & Engineering. Samen met PA Sailsport, de gemeente Doetinchem en Helmes-Wellink werkt het bedrijf in het project ‘SkyWindTurbine uit vlasvezel’ aan de ontwikkeling van een sky windturbine van vlasvezel. ‘Het vlas willen wij toepassen als vervanger van de gebruikelijke glas-, aramide en carbonvezels; materiaal waaruit de vlieger van ons product wordt opgebouwd.’
Rademaker legt uit dat de SkyWindTurbine een object is waarmee op grote hoogte boven de grond windenergie geoogst kan worden door gebruik te maken van luchtverplaatsing. ‘Wij zijn deze zomer gestart met de ontwikkeling van de turbine. De turbine heeft een vleugel die met een kabel aan de grond bevestigd is. De vleugel fungeert als een soort vlieger. Met behulp van de kabel kun je de vlieger een bepaald figuur laten vliegen. De luchtstroom die zo gegenereerd wordt, gebruiken wij om een generator aan te drijven.’
Flexibel
Door vlas toe te passen, hoopt Rademaker niet alleen aardolieproducten in de windturbine te kunnen vervangen, maar ook extra functionaliteit toe te voegen. ‘Wij vermoeden dat vlasvezel vanwege haar flexibele eigenschappen de opbrengst van de windturbine kan verhogen. Met welk percentage is op dit moment nog onbekend. Om dat te achterhalen, bouwen wij binnen het project een prototype waarmee wij aan het einde van het tweede kwartaal van 2015 testen willen gaan uitvoeren.’
En wanneer het project een succes is? Rademaker: ‘Op basis van de bevindingen van de praktijktesten moet blijken of de windturbine een mainstreamproduct wordt en daarmee de concurrentie aan kan met andere vormen van windenergie.’
De overige projecten in het kort
Naast het project ‘SkyWindTurbine uit Vlasvezel’ zijn er in de Biobesttender nog tien projecten goedgekeurd. De projecten in het kort:
- Biobased muurverf: Thatchtec ontwikkelt biobased muur- en hobbyverf uit onder andere zetmeel en krijt, met food grade ingrediënten en natuurlijke pigmenten.
- Blisterverpakking: Paperfoam ontwikkelt een biobased verpakking (zetmeelbasis met bioplastic) voor vis en vlees.
- Paperwood raamkozijn: papiertapes in combinatie met biopolymeren gaan verwerkt worden in een nieuwe technologie (pultrusie) om raamprofielen te maken. Dit levert een ‘paperwood’ kozijnprofiel op dat gemaakt is van cellulosevezels en biopolymeren uit agroreststomen.
- Spuitgegoten producten: Rebedex en Teamplast ontwikkelen producten voor kwekerijen, maar ook deksels, doppen en doseersystemen voor de verpakkingsindustrie van biobased materialen.
- Sandwichpanelen voor bureaus en tafels: Arco ontwikkelt constructieve, lichtgewicht, sandwichpanelen van biobased materialen voor tafels en bureaus.
- Biobased onkruidbestrijdingsmiddelen: Tournois ontwikkelt een honderd procent biobased, betaalbaar en veilig onkruidbestrijdingsmiddel, geschikt voor consumenten en lokale overheden.
- Papier van olifantsgras: voor papier is houtvezel nodig. Miscanthus (olifantsgras) is een alternatief dat snel groeit, lokaal kan worden geteeld (transport) en minder chemicaliën en bestrijdingsmiddelen gebruikt.
- PHA (grondstof voor bioplastic): het slib van het waterzuiveringsstations van papierfabriek Parenco vormt de grondstof voor de productie van biodegradeerbaar PHA (polyhydroxyalkanoaat), een grondstof voor bioplastics.
- Biobased decoratieve en akoestische muurpleister: ontwikkeling van een muurpleister van reststromen van papier, agro (rest)vezels zoals hennep en vlas en cellulose uit andere afvalstromen in plaats van cementgebonden grondstoffen.
- Biobased printplaat voor verlichtingselektronica: Maiken ontwikkelt verlichtingsssytemen en bij de ontwikkeling van duurzame, biobased verlichtingssystemen horen ook de printplaten.
