Rop Zoetemeyer, directeur van Biobased Delta sinds april 2016, constateert dat de grote programmalijnen binnen de Delta zich volgens plan ontwikkelen. Naast de aandacht voor het mkb en specifieke valorisatiegebieden zet Biobased Delta zwaar in op groene chemie/bioraffinage met als potentiële feedstocks eerste generatie suikers, houtachtige biomassa en (huishoudelijk) afval. De ontwikkeling van gefunctionaliseerde bio-aromaten binnen het Biorizon-consortium (met onder meer VITO, TNO, ECN en bedrijven uit de chemie) is het langstlopende programma van de Delta.
‘Biorizon, gevestigd op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom, moet binnen drie jaar uitgroeien tot de mondiale Top 3 in bio-aromaten. Die kans is groot, te meer omdat het consortium nog steeds wordt uitgebreid met nieuwe partners. De aankondiging van ECN dat het gaat deelnemen, was een grote stap. Daarmee wordt het technologieplatform gelijk ook verbreed. Immers, de thermokatalytische expertise – bijvoorbeeld pyrolyse – is een mooie aanvulling van de chemische katalyse en bioraffinage die andere partners al aandragen.’
‘Ongelooflijke progressie’
De voortgang binnen het Biorizon-consortium wordt ook onderkend door de partners. Tijdens het jaarlijkse Biorizon-event, gehouden op de Green Chemistry Campus, repte Niklas Meine, Strategic Technology Manager van Covestro (voormalige Bayer MaterialSciences, red.), van een ‘ongelooflijke progressie in de laatste jaren’. Ondanks dat de olieprijs de laatste jaren niet heeft meegezeten, heeft het consortium zich vastgebeten in de ontwikkeling van biobased routes naar concrete applicaties, aldus Meine. ‘De chemie is sterk afhankelijk van de petrochemie. Als het belang van de petrochemie afneemt, komen vanzelf biobased alternatieven in beeld.’ Jan Harm Urbanus (TNO) vulde aan: ‘Het budget voor het onderzoek neemt nog steeds toe, tot een totaal van 30 miljoen euro. We hebben inmiddels de eerste samples van functionele bio-aromaten geproduceerd. De interesse vanuit de maakindustrie/chemie neemt dan ook toe. Ook zijn de nodige patentaanvragen ingediend. De volgende stap is opschalen. De eerste skids worden nu gebouwd en zullen gaan produceren op multikilogramschaal.’
Suikerchemie
Sugar Delta is in 2016 opgezet en nog in een embryonaal stadium. ‘Sugar Delta draait om groene chemie, gebaseerd op eerste generatie suiker, glucose en – niet te vergeten – fructose’, aldus Zoetemeyer. ‘In het gebied Zuid-West-Nederland en Vlaanderen wordt per jaar circa 6 miljoen ton – het equivalent van 2 miljoen ton aan suikers – aan suikerbieten geoogst en verwerkt. Met het opheffen van het suikerquotum en verdere yieldverbetering zal dit volume alleen maar toenemen. Daarmee komen ook non-food toepassingen nadrukkelijker in beeld.’ Biobased Delta wil Sugar Delta via twee sporen ontwikkelen. ‘Allereerst willen we bestaande business aantrekken: bedrijven die producten als citroenzuur of melkzuur produceren en niet direct concurreren met fossiel. We zijn in gesprek met enkele buitenlandse bedrijven om deze richting de Delta te krijgen.
Op middellange termijn willen we ondernemingen aantrekken die producten ontwikkelen waarvoor geen fossiel alternatief is. Met name fructosechemie is een interessante route, bijvoorbeeld richting furanen en verder naar materialen. Op de langere termijn komen drop-in’s in beeld. Deze zijn momenteel niet concurrerend met de huidige olie- en suikerprijs.’
Grootschalige bioraffinage komt dichterbij
Redefinery zag het levenslicht eind 2014 en krijgt ook steeds meer contouren, aldus Zoetemeyer. ‘Redefinery moet uiteindelijk leiden tot bioraffinage op industriële schaal, gebaseerd op houtachtige biomassa. Deze wordt vervolgens omgezet in cellulose, C5-suikers en lignine. De laatstgenoemde kan worden gebruikt als energiedrager in het productieproces en – in een later stadium – richting chemie (o.a. bunkerolie, biokerosine of bio-aromaten) worden geleid.’ In de oorspronkelijk berekening, uitgevoerd door Biobased Delta, zou deze fabriek moeten draaien met een capaciteit van 4 miljoen ton per jaar en een feedstockprijs (pellets) tussen de 100 en 160 euro per ton (100 procent droge stof, red.). ‘Inmiddels zijn we twee jaar verder en blijkt dat de productie op basis van tweede generatie suikers ook bij lagere houtvolumes – zeg zo tussen de 500.000 en 700.000 ton per jaar – uitkan, zoals blijkt uit de fabriek van Beta Renewables in het Italiaanse Crescentino. Dat is het mooie van de biobased/circulaire economie: elke dag worden we wijzer door de ervaringen van andere bedrijven en/of projecten. In geval van Redefinery ligt de lat van de CAPEX voor industriële bioraffinage nu aanzienlijk lager, waardoor de kans op een lead investor groter is. We zijn momenteel in gesprek met een Franse onderneming die deze bioraffinaderij wil bouwen en exploiteren. Zo’n partij heb je nodig om daadwerkelijk bedrijvigheid te creëren. Anders blijft het bij plannen.’
