‘In deze kas zijn de laatste technologische ontwikkelingen verwerkt,’ vertelt Den Besten. Hij wijst naar boven. Het doorzichtige glas is in een deel van de kas vervangen door glas dat voor diffuus licht zorgt. ‘Bij gewone kassen zie je dat de top van het gewas op zonnige dagen te veel licht krijgt en dat de onderste bladeren in de schaduw zitten en dus niet optimaal bijdragen aan de ontwikkeling van het gewas. Met diffuus licht heb je daar geen last van omdat het geen schaduw veroorzaakt en zich meer gelijkmatig in de ruimte verdeelt.’
Een afdeling verderop hangen LED-lampen niet alleen boven, maar ook tussen het gewas. ‘LED-lampen worden niet zo heet als de gebruikelijke assimilatielampen. Je kunt ze dus ook tussen de planten zetten zonder dat je kans op verbranding van de bladeren hebt. Voordeel daarvan weer is dat je, net als bij diffuus glas, gelijkmatig kunt belichten en daardoor de productie kunt verhogen of de kwaliteit kunt verbeteren.’
Ideale groeiomstandigheden
Naast de nieuwe mogelijkheden voor belichting, is de kas ook uitgerust met een installatie die met koude en eventueel bevochtigde buitenlucht de temperatuur en luchtvochtigheid in de kas op peil houdt. Den Besten: ‘Met als groot voordeel dat de luchtramen meestal niet meer open hoeven. Dat bespaart niet alleen energie, je houdt er ook de CO2 mee binnen en dus creëer je ideale groeiomstandigheden voor het gewas.’
Den Besten is enthousiast over de nieuwe kas: ‘Hiermee kunnen we onze studenten klaarstomen voor de praktijk. Ze leren hier werken met faciliteiten die bij sommige koplopers in de tuinbouwsector nog niet te vinden zijn. Tegelijkertijd geeft de nieuwe kas ons nieuwe mogelijkheden voor onderzoek. Onze vierdejaars studenten voeren als afstudeeropdracht een onderzoek uit in opdracht van een bedrijf. De kas biedt daar geweldige mogelijkheden voor. We hebben nu alle belangrijke klimaatomstandigheden in de hand en kunnen bijvoorbeeld heel precies gaan onderzoeken wat de ideale groeiomstandigheden per gewas zijn.’
Daarbij ziet Den Besten ook mogelijkheden op het gebied van biobased onderzoek: ‘Denk bijvoorbeeld aan het optimaliseren van inhoudsstoffen van een gewas. Vraag een gewasdeskundige wat er precies in kropsla zit en je krijgt een summier overzichtje. Eigenlijk weten we van heel veel gewassen niet wat ze precies bevatten. En dat is ook niet zo gek. Het maakt bijvoorbeeld nogal verschil in welk seizoen je de sla hebt geoogst, op welke plek het in de kas heeft gestaan en of het op water of steenwol is geteeld. Er zijn zoveel parameters die invloed hebben dat je er niets eenduidigs over zeggen kunt.’
Grote variatie
Dat die variatie in samenstelling zo groot is, geeft tegelijkertijd aan dat er nog veel te winnen valt. Den Besten: ‘Bij de winning van componenten uit planten is financiële haalbaarheid vaak een probleem. Er wordt te weinig van een component uit een plant gewonnen om er een rendabel productieproces van te maken. Voor een deel valt dat te ondervangen door de productie per vierkante meter te verhogen, maar daar bereiken we zo langzamerhand de grenzen wel. Het klinkt misschien gek, maar we kunnen iets leren van de cannabisteelt in Nederland. De afgelopen jaren zijn de THT-gehaltes in cannabis aanzienlijk gestegen doordat de teeltomstandigheden zijn verbeterd. Wietkwekers weten precies hoe ze de maximale opbrengst kunnen behalen.’
Wereld te winnen
Den Besten werkt daarom op dit moment aan een projectvoorstel waarbij vijf voorbeeldgewassen op tien verschillende manieren worden gekweekt en vervolgens bemonsterd worden op vijf inhoudsstoffen. ‘De resultaten van dat project zouden ons een goede indicatie moeten geven wat de bandbreedte van mogelijkheden is. Ik verwacht dat er zo nog een wereld te winnen is en dat de winning van biobased componenten uit gewassen daarmee een flinke stap dichterbij kan komen.’
Naast de klassieke analyse, waarbij de monsters geanalyseerd worden door gecertificeerde labs, wil Den Besten ook nieuwe analysemethoden inzetten: ‘Er komen steeds meer sensoren beschikbaar die het gewas of product kunnen ‘scannen’ op inhoudsstoffen, zonder deze te beschadigen. Je krijgt dan bijvoorbeeld een grafiekje te zien met een aantal pieken. Op dit moment weten we vaak nog niet voor welke stoffen die pieken staan. In dit project wil ik daar helderheid in brengen. Als je bedenkt dat de klassieke analyses in het project zo’n 200.000 euro kosten, dan zou vervangen van die analyses met de nieuwe technologieën een enorme kostenbesparing kunnen zijn en nieuw onderzoek naar de optimalisatie van de teelt van gewassen voor inhoudsstoffen een flinke boost kunnen geven.
