Europa en met name Nederland stelt zich ten doel om in 2050 (het Klimaatakkoord) de verhouding dierlijk/plantaardig eiwit naar 40/60 te brengen. Met innovatieve trajecten op landelijk en regionaal niveau moet deze gewenste ‘eiwittransitie’ worden bewerkstelligd. In publiek-private verbanden, zoals het Protein Competence Center, werken Hanzehogeschool Groningen, andere (inter)nationale kennisinstellingen en bedrijven samen om de daarvoor noodzakelijke landbouwkundige en technische innovaties te realiseren.
Een wezenlijke transitie naar een voedselpatroon met een groter aandeel plantaardige eiwitten vraagt niet alleen een fundamentele verandering aan het begin van de keten, in de landbouw, maar ook aan het einde van de keten, bij de consument. Die heeft een significante invloed: “(…) how we eat determines, to a considerable extent, how the world is used.” (Wendell Berry). Dit bewustzijn is momenteel beperkt aanwezig: in de afgelopen honderd jaar heeft de enorm gegroeide efficiënte van de agrifoodketen grote volumes aan goed betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig voedsel geproduceerd. Keerzijde daarvan is dat de consument niet meer weet waar zijn voedsel vandaan komt. Voedsel leek begin deze eeuw een abstract product dat de consument niet meer beschouwt als een landbouwhandeling.
De afgelopen tijd lijkt er echter sprake te zijn van een trendbreuk gezien een toename van “duurzaam consumentenbewustzijn” waarmee de consument zijn rol als bewuste en verantwoordelijke actor weer lijkt op te pakken. Deze trend wordt versterkt door initiatieven die voedselproductie weer dichter bij het bewustzijn van de consument brengen, zoals regionale voedselketeninitiatieven. Een mooi voorbeeld daarvan is de Gebiedscoöperatie Westerkwartier in Groningen met het motto “voedsel van de regio voor de regio”. Dit soort initiatieven zijn nodig om de rol van de bewuste consument als belangrijke actor in de eiwittransitie te borgen.
