Lees verder
Eind vorig jaar ging in Delfzijl het Chemport Innovation Center (CIC) van start: een nieuwe faciliteit voor scale-ups in het ecosysteem van Chemport Europe die bijdragen aan de vergroening van de chemie.
Pierre Gielen

Het CIC biedt ruimte, faciliteiten en vergunningen voor innovatieve bedrijven die hun laatste ontwikkelstap maken vóór ze een grootschalige productielocatie realiseren in een bedrijvenpark, zoals Chemiepark Delfzijl.

Herbert Colmer, directeur van het CIC: “We richten ons in Noord-Nederland op de ontwikkeling van groene grondstoffen, recycling en duurzame energie. Innovaties op die gebieden vinden allereerst plaats bij de kennisinstellingen, zoals de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool Groningen. Voor experimenten op laboratoriumschaal hebben we het Innolab Chemistry en als er een pilot-installatie moet worden gebouwd is er de Zernike Advanced Processing Center (ZAP) faciliteit. Daar kunnen chemicaliën op kilogramschaal worden geproduceerd. Pas daarna komt het CIC in beeld. Hier kun je een echte productielocatie optuigen, de eerste batches en nulseries voor klanten produceren en afnamecontracten afsluiten. Dat is voor de meeste bedrijven ook het moment dat ze in discussies belanden over zaken als de milieuruimte, het in voorraad houden van complexe stoffen en het afhandelen van bedrijfsafval. Dat vraagt om een industriële faciliteit waar de vergunningen goed zijn geregeld.”

Tot nu was een dergelijke faciliteit er niet. De ‘TRL-trein’ stopte bij ZAP en daarna konden scale-ups hoogstens terecht in een hoekje bij een bestaande fabriek in Delfzijl of de Eemshaven. Of ze moesten op zoek naar een alternatieve vestigingslocatie in Rotterdam of Geleen. Colmer: “We willen de groene chemie behouden voor Noord-Nederland en hebben daarom al jaren geleden industriële vergunningen aangevraagd. Dat is een lange procedure, want bestemmingsplantechnisch zitten we in de zwaarste milieucategorie. Ook nu nog moeten we per bedrijf dat zich hier vestigt checken of het binnen de voorwaarden valt. Dat bekijken we samen met de Omgevingsdienst Groningen, waarmee we goede contacten hebben. Die flexibiliteit bieden we.”

Brand blussen

Inmiddels heeft de eerste huurder, ExxFire, zijn intrek genomen in het CIC en staan er nog enkele kandidaten in de rij. Het zijn bedrijven die al een pilotinstallatie hebben draaien bij ZAP. “We hebben gesprekken over een initiatief waarbij restproducten van baggerspecie kunnen worden ingezet tot duurzame cementblokken. Verder zijn er twee concrete initiatieven die waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2023 de beslissing zullen nemen om zich bij ons te vestigen.”

ExxFire ontwikkelde een duurzame brandblustechnologie, onder meer bruikbaar voor gevoelige apparatuur in datacenters. Als er brand uitbreekt, wordt het vuur razendsnel, veilig en zonder water of schadelijke chemicaliën geblust. De technologie is ontwikkeld door TNO in Rijswijk voor de ruimtevaartorganisatie ESA in Noordwijk en verder ontwikkeld in een pilotinstallatie bij ZAP. “Noord-Nederland is voor ons een ideale vestigingslocatie”, zegt Harm Botter, directeur van ExxFire. “We zijn hier naartoe gekomen vanwege de faciliteiten, de beschikbaarheid van mensen en de financiering vanuit het GROEIfonds, de NOM, en de provincie Groningen. We willen niet gedwongen worden om te verhuizen naar elders. Onze medewerkers wonen hier en we zoeken straks ook mensen voor de productie en technische ontwikkeling. Die zijn hier nog te vinden.”

Ruimte

Het CIC heeft in totaal 4 hectare ter beschikking, waarvan momenteel een kleine hectare is verhard. Er staan 4 productiehallen met bouwkundige en energietechnische voorzieningen van gemiddeld elk 500 vierkante meter. Herbert Colmer: “Afhankelijk van het initiatief is het mogelijk om een hele productiehal in gebruik te nemen of een gedeelte daarvan. Op die manier schat ik dat we continu een bezetting van tussen de vier en acht scale-ups kunnen faciliteren binnen het CIC. Als een partij stopt of doorgroeit, zal die weer plaats maken voor een volgende.”

“De volgende fase is dat wij ook een steeds hoger niveau van facilitering aan de scale-ups gaan brengen. Denk aan een gemeenschappelijk lab voor het maken van analyses, een werkplaats waar tooling of maatwerk kan worden uitgevoerd, faciliteiten voor pretreatment, destillatiekolommen, etc. Daar sorteren we op voor. Ook zit het in de lijn van ontwikkeling om algemene productievoorzieningen gaan ontwikkelen binnen het CIC.”

Het CIC is mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Programma Groningen (NPG) en de Provincie Groningen. Het is onderdeel van het innovatieve ecosysteem Chemport Europe, dat heel Noord-Nederland omvat. Kijk voor meer informatie op de website.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Chemport Europe.

Beeld: Chemport Europe

TRL’s of Technology Readiness Levels geven aan in hoeverre een innovatieve technologie marktrijp is. TRL 1 staat voor het prille begin van de ontwikkeling en TRL 9 voor technologie die technisch en commercieel gereed is. Voor het zo ver is, moet de technologie in een praktijkomgeving worden getest (TRL 7 en 8). Dat is de fase waar het CIC zich op richt.