Dat is vanuit het ethisch, economisch, maar ook voor het klimaat een onhoudbare situatie. Niet voor niets stelt de VN in haar duurzaamheidsdoelstelling (SDG) 12.3: halveer de voedselverspilling. Maar hoe?
Sector Econoom Nadia Menkveld van ABN AMRO deed er onderzoek naar. Bewustwording, maar ook technologie vormen delen van de oplossing, afhankelijk van de context: ‘In niet-westerse landen, zoals India of Ivoorkust, spelen het ontbreken van gekoeld transport en opslag vaak een rol. Betere technologie zou kunnen helpen. Er zijn enorme verliezen doordat voedsel soms al bedorven is voordat het de haven bereikt.’
50% verlies
India verliest tot 50% van alle geteelde fruit en groente, door het ontbreken van koeltrucks en opslagmogelijkheden. Dat betekent een enorme verspilling, maar ook een gigantisch beslag op land, lucht en water, waar geen opbrengsten tegenover staan. De koeling verbeteren wordt bemoeilijkt door een gebrek aan betrouwbare energiebronnen en toegang tot kapitaal. Kleinschalige technologische oplossingen, die gebruik maken van alternatieve energiebronnen en betere sensortechnologie, kunnen uitkomst bieden.
Deze markt biedt zeker kansen voor Nederlandse ondernemers, denkt Menkveld: ‘Nederland loopt voorop in landbouwkennis. Wij hebben de Wageningen Universiteit en een grote en innovatieve agrarische en foodsector. We kunnen op een goedkope en efficiënte manier voedsel produceren en die kennis ook wereldwijd exporteren. Denk alleen al aan de fors groeiende export van tuinbouwkassen naar China. Ook die zorgen voor minder verliezen.’
Afvalton
Voedselverspilling vindt echter ook plaats in de westerse wereld. Het voedsel wordt verkeerd bewaard of weggegooid terwijl het nog eetbaar is. Foodproducerende bedrijven worden steeds efficiënter, valoriseren snijverliezen of maken soep van minder fraai gevormde groenten. Maar restaurants, cateraars en supermarkten kiepen nog iedere dag bergen goed eten in de afvalton. Apps als No Food Wasted of Too Good to Go kunnen daar mogelijk verandering in brengen.
Ook de Nederlandse overheid komt in actie. Zo trekt Minister van Landbouw Carola Schouten voor de komende jaren € 7 miljoen uit om SDG 12.3 in Nederland te halen, in samenwerking met de Taskforce Circulair Economy in Food. Het geld gaat naar innovatie, maar ook naar voorlichting. Supermarkten en horeca krijgen meer ruimte om onverkoopbare voeding aan voedselbanken te doneren, iets wat in bijvoorbeeld Frankrijk al verplicht is.
Biobased materialen
Of het helpt? Dat is de vraag. Nederlanders besteden relatief weinig geld aan voeding. Het maakt de drempel om iets weg te gooien laag. Blijft de mogelijkheid over om biogas, compost of biobased materialen te winnen uit voedselresten. Menkveld denkt niet dat dit een oplossing is. ‘Dan is nog steeds sprake van verspilling van waardevolle resources voor een toepassing die veel minder hoogwaardig is dan humane voeding. Een zo hoog mogelijke verwaarding is toch een van de belangrijkste uitgangspunten van de circulaire economie.’
Voorkomen is dus het devies. Daarbij kan het bedrijfsleven een belangrijke rol spelen. In het kader van circulariteit is ABN AMRO intern ook bezig met het terugdringen van voedselverspilling in de kantoren en bij de catering. ABN AMRO gaat bovendien proactief in gesprek met klanten die hun bedrijf willen verduurzamen en helpt bij de nodige investeringen. Zo wil de bank samen met klanten het verschil maken in de circulaire economie.
