De beschermlaag bestaat voornamelijk uit chitosan, een biologisch component dat gemaakt wordt uit afval van schaaldieren: dieren als kreeften, krabben, scampi’s en garnalen. Van nature uit heeft die stof een beschermende werking tegen schimmels en bacteriën. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in de landbouw en voor waterzuivering, in de voedsel- en de cosmetische industrie, voor het onderdrukken van zweetgeur en voor medische toepassingen. Professor Chris Stevens van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen aan de UGent en zijn team hebben het materiaal zo gemodificeerd dat het een extra beschermende werking kreeg. Zo zou de stof in staat moeten zijn om op de romp van de zeilboot de aangroei van mosselen, zeepokken, algen en dergelijke tegen te gaan. “Om dit soort aangroei op boten tegen te gaan, worden doorgaans giftige producten gebruikt. Wij zijn de uitdaging aangegaan om dit op een meer biologische manier aan te pakken, zodat er geen risico voor het milieu bestaat”, aldus professor Stevens. “Bovendien zijn we erin geslaagd om voedselafval om te zetten in iets bruikbaars, waardoor we de ecologische voetafdruk van dit product tot het uiterste konden beperken.”
Zeiltocht rond de wereld
De speciale coating wordt inmiddels uitgebreid getest in het water. Hij is namelijk aangebracht op een gedeelte van de zeilboot van zeiler Erik Kiekens, die afgelopen juli vanuit Oostende is vertrokken voor een zeiltocht rond de wereld, onder de naam Sailing Le Grand Bleu. Tijdens de tocht zal moeten blijken of het chitosan-derivaat voldoende beschermend werkt tegen de aangroei van mosselen, zeepokken, schimmels en bacteriën.
Kiekens is zelf een oud-chemicus en doet al jarenlang onderzoek naar anti-fuling verven. Tot nu toe bevatten die echter giftige stoffen.Hij gaat onder meer daarom het product van de UGent testen, naast zijn eigen formule, op basis van uitsluitend natuurlijke ingrediënten. Met de UHasselt en de KULeuven is hij een samenwerking aangegaan voor het inzetten van nano-technologie voor deze toepassingen.
Groene chemie
De coating van de onderzoekers is een opstap naar het type onderzoek waarop de Universiteit Gent zich met haar gloednieuwe internationale netwerk Groene Chemie wil richten: chemische producten en processen ontwerpen die het gebruik van gevaarlijke stoffen verminderen of zelfs geheel onnodig maken. Dit netwerk bundelt de expertise van chemici van universiteiten over de hele wereld: York (VK), Toulouse (Frankrijk), São Paulo (Brazilië), Maastricht (Nederland), Tennessee (VS), Sichuan (China), Hong Kong (China), Karlsruhe (Duitsland) en Zürich (Zwitserland). De coördinatie van het internationale netwerk zal door de UGent gebeuren.
Doel van het netwerk is om op internationale schaal onderwijs, onderzoek en dienstverlening voor bedrijven aan te bieden over duurzame chemie, waarin centraal staat hoe groene technologie gebruikt kan worden in productie- en ontwerpprocessen.
