Dun koos destijds, in 1994, voor hennep omdat er subsidie aan was verbonden (het stimuleren van braakligging, red.) en omdat hij met zijn gangbare producten – aardappelen, suikerbieten en graan – nauwelijks iets verdiende. ‘Ik had weliswaar een groot areaal opgebouwd, 750 hectare, maar het betekende wel dat ik personeel in moest huren, waarvan ik het salaris niet terug kon verdienen. Kortom, ik zocht naar andere gewassen, waarmee ik uit die vicieuze cirkel kon ontsnappen.’
In het eerste jaar plantte Dun 8 hectare met hennep. In het tweede jaar steeg het areaal explosief, namelijk tot 200 hectare. In de beginjaren werkte Dun nauw samen met plaatsgenoot Hempflax. Dun richtte zich hierbij op de teelt en het aanpassen van oogstmachines. ‘Hennep is een meer touwachtig gewas dat vaak verstrikt raakt in de draaiende onderdelen van de oogstmachine. De truc is om de stugge vezels kort af te snijden zodat de boel niet vastloopt. Een ander trucje is een snijmes dat het blad van de hennepplant stroopt, waardoor we dit deel apart kunnen verwerken.’
Kosten drukken
In 1999 besloot Dun om alleen verder te gaan onder de naam Dunagro. Inmiddels had hij zijn areaal beknot tot circa 375 hectare, waarvan 200 voor de hennepteelt. Deze keuze hield in dat hij, naast het oogsten en verwerken, ook de eindbewerking en de verkoop voor zijn rekening ging nemen. Daarmee had hij de hele keten in handen.
‘Mijn uitgangspunt is vanaf het begin geweest om de keten zo kostenefficiënt mogelijk te maken. Er zijn andere boeren/ondernemingen die hennep verbouwen, oogsten en verwerken, maar deze kunnen qua kosten niet met ons concurreren. Immers, ik ben altijd op zoek naar oplossingen waardoor ik op arbeidskosten kan besparen. Dat geldt vooral voor de oogst en het verwerkingsproces. De meeste ondernemingen maken gebruik van aangepaste vlasverwerkingsmachines. Ik heb een specifieke machine ontwikkeld voor hennep die minder vaak vastloopt en waarmee ik langere vezels kan produceren. Bovendien heeft de machine een ongeëvenaarde capaciteit: 8 ton aan input per uur.’
Hennepbeton
Deze input, lees gehakselde hennepstengels met een lengte van acht centimeter, wordt in een continue stroom van het land gehaald, waar het onder plastic een licht rotingsproces ondergaat. Vervolgens gaan de gehakselde vezels de bovengenoemde machine in die de feedstock scheidt in vezels, houtachtige biomassa en stof. Het hout en het tot pallets geperste stof verkoopt Dunagro als strooisel voor paarden- en kippenstallen. De hennepvezels worden vooral gebruikt in isolatiematerialen. Ook zitten de hennepvezels in de binnenbekleding van auto’s, als vervanger van synthetische materialen.
‘Een interessante applicatie is hennepbeton, een product dat al in de bouw wordt benut. Hennepbeton bevat hout uit hennep, water en leisteenkalk. Hennepbeton heeft, vergeleken met gewoon beton, tal van voordelen. Het isoleert beter en het ademt, waardoor de temperatuur in huis beter gereguleerd wordt. Het wordt minder snel warm of koud in huis, wat prettig aanvoelt voor de bewoners. Een ander voordeel is dat hennepbeton zeer licht is, te weten zo’n circa 270 kg/m3. Los van de functionele voordelen is hennepbeton een CO2-neutraal bouwproduct. Omdat het materiaal gedurende 40 jaar nog CO2 op blijft nemen, is het een CO2-negatief materiaal.’
Zelf prefabbetonplaten produceren
Dun ziet overduidelijk een markt voor hennepbeton. Hij gaat eind van het jaar een machine in gebruik nemen waarmee hij prefab-hennepbeton – in panelen van maximaal 6 bij 3 meter – kan produceren. ‘Met deze machine kunnen we gelijk op prijs concurreren met gangbare producten. We richten ons in eerste instantie op maatwerk. Voor ondernemers of particulieren die een woning willen bouwen, kunnen we de panelen op maat leveren. We gaan in eerste instantie samenwerken met een architect en aannemer waarmee we langdurig samen willen werken. Deze bedrijven hebben als uitgangspunt een ecologische visie die zij uitdragen binnen de bouwwereld. Verder zijn we bezig met de KOMO-certificering met bijbehorende attesten van de prefab hennepbetonelementen. Van hieruit willen we gemeenten, vakantieparken, projectontwikkelaars, particulieren et cetera bewerken om hen te overtuigen van de vele voordelen van het hennepbeton ten opzichte van de bestaande bouwmethoden. Als men kijkt naar het beleid van de overheid voor de aankomende jaren (2020-2050), dan liggen er ook grote kansen in de woningrenovatie. Bestaande woningen kunnen binnen een dag van nieuwe gevels en/of daken worden voorzien, zodat de bewoners nauwelijks last zullen ondervinden van de werkzaamheden aan hun woning.’
Energy boost met hemp juice
Een andere veelbelovende toepassing, waarmee Dunagro direct de consumentenmarkt opgaat, is van het hennepblad. Deze bevat Cannabidiol, een niet psychoactieve cannabinoïde. ‘Dit bestanddeel versterkt het immuunsysteem en zorgt voor een dagelijkse energy boost’, aldus Dun. ‘Uit de literatuur blijkt dat Cannabidiol ook helpt tegen epileptische aanvallen, misselijkheid en dat het angstremmend kan werken.’
Dun bewandelt met het bladgroen twee paden: hij verkoopt het aan een Duitse producent die het verwerkt en exporteert naar de VS. Zelf verwerkt hij een deel zelf onder het merk SanaHempjuice. De bladeren worden uit geperst en na het verpakken ingevroren. Consumenten kunnen de doosjes (met 30 sachets a 30 ml) kopen via het internet. De prijs: 120 euro per doosje. Het lijkt duur, maar bij gebruik van 1 zakje per dag is dat 3 tot 4 euro per dag, zo rekent Dun voor. ‘Het product kun je puur drinken of gebruiken als toevoeging aan andere sapjes of als ingrediënt van een gerecht, bijvoorbeeld een cake.’
De henneppionier verwacht veel van deze nieuwe producten. Nu nog wordt het grootste volume ingezet als stro voor boerderij- en gezelschapsdieren. Daar zit echter nauwelijks marge op, vandaar dat Dun stug doorgaat met zijn queeste naar hennepproducten die wel winstgevend zijn.
