De producent van verpakkingen Valsay besloot enkele jaren geleden om haar koers te wijzigen en de milieukaart harder uit te spelen. Dit ondermeer door een composteerbare verpakking uit bioplastics te (laten) ontwikkelen, een materiaal waar de firma nog geen ervaring mee had. Valsay wilde wel eerst nagaan aan welke criteria die verpakking zou moeten voldoen om ‘maximaal milieuvriendelijk’ te zijn, hoeveel die dan zou kosten, én het wou een objectief bewijs in handen waarmee het kon aantonen over een groener product te beschikken dan anderen.
Onverwachte meevaller
Een bijzonder gerespecteerde methode om de milieu-impact van een product tijdens het ontwerpprocédé aan te pakken, is een LCA (Levens- CyclusAnalyse). Maar met name het mkb (in Vlaanderen KMO’s) hikt tegen de hoge complexiteit aan en merkt dat het veel tijd vergt, waardoor de kosten snel te hoog oplopen. Valsay kon evenwel rekenen op een onverwachte meevaller: namelijk het bovengenoemde project (zie kader) dat focust op zeven sectoren, waaronder bioplastics.
De belangrijkste verwezenlijking van LCA to go is een toepassing die via het internet beschikbaar komt. Die wordt open-source bovendien, wat betekent dat bedrijven dat programma voor zichzelf of anderen kunnen aanpassen naar wens. Valsay heeft de toepassing gebruikt om twee draagtassen van bioplastics te ontwikkelen: één van 16,2 en één van 5,4 liter. Op het eind van de rit kwam Valsay uit op zakken waarvan de milieuvriendelijkheid met zo’n drie procent was verbeterd in vergelijking met oliegebaseerde plastics. Meer bepaald pakte de firma uit met zakken die bestaan uit een mengsel van PLA en PBS (polybutyleensuccinaat, een synthetisch, biodegradeerbaar polyester). De LCA to go-toepassing hielp de firma ook bij de keuze van print (onder meer: minder inktgebruik) en design (bijvoorbeeld meer volume voor eenzelfde hoeveelheid gebruikt materiaal). Met de tool berekende Valsay ook de kosten voor verschillende ontwerpalternatieven.
B2B, Ecolabels, en meer
LCA to go richt zich op verwerkers van bioplastics in brede zin. Het kan gaan om producenten van verpakkingen (zoals Valsay), maar ook om fabrikanten van onderdelen voor laptops, mobieltjes, componenten voor de auto-industrie et cetera. De webtoepassing is vrij eenvoudig in gebruik. De resultaten leveren geen ecolabel op, maar de uitkomsten ervan zijn wel bruikbaar bij het aanvragen van een ecolabel voor het bioplastic product (de zak, bijvoorbeeld). Meer nog: de ontwikkelaars van de software hebben uitdrukkelijk rekening gehouden met ecolabel-criteria. Sirris is het collectieve onderzoeks- en ontwikkelingscentrum van de Belgische technologische industrie. Het is één van de partners in LCA to go. Ir. Francis Decasteau. ‘Sirris is verantwoordelijk voor de disseminatie, het verspreiden van projectresultaten. Wanneer in de Benelux bijvoorbeeld een verwerker van bioplastics de toepassing wil gebruiken, doet die er goed aan met ons contact op te nemen. We geven die dan een training en vormen een tussenschakel met het Spaanse onderzoeksinstituut ITENE, dat de LCA-methodologie voor de bioplastics-sector ontwikkelde. We doen dat kosteloos. Het enige wat we van kleine en middelgrote ondernemingen willen die de tool gebruiken, is feedback: vonden ze toepassing goed? Of minder goed? Waarom? Wat kan beter? Enzovoorts. Zo kunnen we de toepassing nog wat verbeteren. Tegen eind 2014 moet deze zijn verfijnd.’
Kader
Project LCA to go
Totale kosten 5.09 miljoen Euro EC-bijdrage 3.5 miljoen Euro Startdatum 2011-01-01 Projectduur 48 maanden Sectoren biogebaseerde kunststoffen, gereedschapsmachines, elektronica, printplaten, fotovoltaïsche panelen, sensoren, slim textiel Instrument FP7, onderzoeksproject Consortium 18 partners uit 9 landen Projectcoördinator Fraunhofer-Gesellschaft
Webtool en contactpersoon
Verantwoordelijk voor verspreiden van de projectresultaten is Ir. Francis Decasteau, Engineering of Product Development and Manufacturing Systems, Sirris, Leuven/Brussel. Te bereiken via Francis.Decasteau@sirris.be of (+32)498/919316
