Mathilde Miedema, programmamanager Innovation for Development bij TNO, is nauw betrokken bij het project Ritu, Bengaals voor seizoen, verwijzend naar de maandelijkse cyclus. ‘In Bangladesh zijn circa 40 miljoen vrouwen aangewezen op maandverband. Echter een fractie kan het zich veroorloven, want de meesten zijn zeer arm. De meeste vrouwen gebruiken oude lappen, nekra genaamd, die niet echt comfortabel en hygiënisch zijn. Menstruatie is in het land nog een taboe, vandaar dat het onderwerp letterlijk en figuurlijk onder de grond wordt gestopt. Immers, veel vrouwen “begraven” de nekra.’
Ritu moet er nu voor zorgen dat de vrouwen aldaar zo veel mogelijk overschakelen naar een comfortabeler en milieuvriendelijker product. Dit idee komt oorspronkelijk uit de koker van Simavi, een NGO gericht op het verbeteren van volksgezondheid in ontwikkelingslanden.
Blend met kleideeltjes
Cruciaal in het welslagen van de operatie is het koppelen van technologie aan sociale innovatie, aldus Miedema: ‘Het technologische aspect is belangrijk, maar een succesvolle marktintroductie van bio-afbreekbaar maandverband lukt alleen als het goed aansluit bij de lokale situatie. Omdat de meeste Bengaalse vrouwen hun maandverband begraven, hebben we gekozen voor een product dat in de bodem afbreekt. In huidig maandverband is de absorberende laag meestal wel afbreekbaar, maar de antilek-laag en hechtstrips zijn nog van plastic. Die kunnen we ook afbreekbaar maken door gebruik te maken van zetmeel. Echter, om de functionaliteit en de kostprijs van dit laagje respectievelijk te verbeteren en te verlagen, willen we een blend ontwikkelen met nanodeeltjes op basis van klei. TNO heeft veel kennis op dit gebied en gaat in dit project samen met Rodenburg Biopolymers, specialist in zetmeelplastics, een prototype ontwikkelen.’
Voorlichtingscampagne
Parallel aan de productontwikkeling loopt een campagne in Bangladesh om de introductie van het maandverband zo goed mogelijk te laten verlopen. De vrouwelijke bevolking in Bangladesh, ook de schoolgaande jeugd, zal eerst moeten worden voorgelicht over het belang van vrouwelijke hygiëne. Hierin wordt nauw samengewerkt met organisaties die actief zijn in zorg en welzijn.
Ruben Korevaar, business manager bij Simavi: ‘We werken onder meer samen met het Ministerie van Onderwijs om hygiëne-aspecten onderdeel te laten vormen van het curriculum op middelbare scholen. De jeugd in Bangladesh staat overwegend meer open voor nieuwe producten en heeft minder last van de taboes rondom menstruatie. Ook een voordeel is dat Facebook enorm populair is onder jongeren, waardoor we deze groep ook online kunnen benaderen.’
1 miljard per jaar
Rest de vraag naar het marktpotentieel van het afbreekbare maandverband. Op basis van een populatie van 40 miljoen vrouwen zou een marktaandeel van 10 procent, een realistische schatting, 4 miljoen gebruikers opleveren die maandelijks 10 tot 20 verbanden gebruiken: een marktvolume van 500 miljoen/1 miljard per jaar. Nu is conventioneel maandverband slechts bereikbaar voor 5 procent van de vrouwen. Volgens Miedema kan het afbreekbaar maandverband door de nieuwe technologie goedkoop worden geproduceerd. Het plan is om het maandverband uiteindelijk in Bangladesh te produceren. ‘Daar profiteert de lokale economie ook van. Contacten met een lokale producent en distributeur zijn hiervoor reeds gelegd.’
